Ο Πνευμονολόγος κύριος Μαρκάτος "ξαναχτυπά"Σημερινό άρθρο στα Χανιώτικα Νέα (25/10/13)
Το παραθέτω αυτούσιο για τα συμπεράσματά σας:____________________________________________________________________________________________________________________
Τα νεότερα δεδομένα
για το ηλεκτρονικό τσιγάρο
ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΜΑΡΚΑΤΟΣ πνευμονολόγος *
Πρόσφατα δημοσιεύτηκε στα “Χ.Ν.” ένα άρ-
θρο - προτροπή για τη χρήση του ηλεκτρο-
νικού τσιγάρου. Ως πνευμονολόγος θα ήθε-
λα να αναφερθώ στο θέμα με τη μεγαλύτερη
δυνατή προσοχή και αντικειμενικότητα διό-
τι οι απόψεις, ιδιαίτερα των ιατρών, επηρε-
άζουν σημαντικό τμήμα του κοινού.
Κατ’ αρχήν, το κάπνισμα είναι εξαιρετικά εθιστικό και το κό-
ψιμο της συνήθειας δεν είναι εύκολο. Πέρα από τον εθισμό στη
νικοτίνη, μια ουσία που περιέχεται εκ φύσεως στον καπνό, δη-
μιουργείται εξάρτηση από τη σωματική και κοινωνική συνή-
θεια του καπνίσματος.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα έχουν γνωρίσει προοδευτικά αυξα-
νόμενη διάδοση κατά την τελευταία δεκαετία. Παρά το ότι τα
ηλεκτρονικά τσιγάρα έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τη βλά-
βη που προκαλεί το κάπνισμα, εντούτοις δεν έχουν αξιολογη-
θεί επιστημονικά επαρκώς και συνεπώς η ασφάλεια και η χρη-
σιμότητά τους ως βοήθημα διακοπής του καπνίσματος παρα-
μένουν άγνωστες. Σε αντίθεση με άλλα προϊόντα που είναι ευ-
ρέως διαθέσιμα, οι ιατρικές Αρχές στην Ευρώπη δεν έχουν εγκρί-
νει ακόμα τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ως βοήθημα για διακοπή του
καπνίσματος.
Πιστεύεται ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα προκαλούν λιγότερη
βλάβη από τα κανονικά τσιγάρα και ορισμένα άτομα τα επιλέ-
γουν για να συνεχίσουν τη συνήθειά τους με πιο ασφαλή τρό-
πο. Κάποιες έρευνες για τις απόψεις των χρηστών ηλεκτρονι-
κών τσιγάρων δείχνουν ότι ένα βασικό πλεονέκτημα των προϊ-
όντων είναι ότι ικανοποιούν την ανάγκη τους για κάπνισμα.
Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό παίζει καίριο ρόλο στη βοή-
θεια των ατόμων να σταματήσουν το κάπνισμα και να διαλέ-
ξουν την πλέον κατάλληλη μέθοδο από μια σειρά προϊόντων
και διάφορες στρατηγικές. Σε αυτά συγκαταλέγονται συνταγο-
γραφούμενα φάρμακα, υποκατάστατα νικοτίνης, όπως αυτο-
κόλλητα επιθέματα ή παστίλιες και συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα έχουν αποτελέσει αντικείμενο έντο-
νων αντιπαραθέσεων στα Μ.Μ.Ε. σε όλη την Ευρώπη καθώς
ένα μέρος του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού εκφράζει επι-
φυλάξεις για την προώθηση και τη χρήση των προϊόντων.
Οι ανησυχίες τους μεταξύ άλλων είναι:
• Υπάρχουν διαφορετικοί κανονισμοί για τα προϊόντα: Προς το
παρόν ανά την Ευρώπη υπάρχουν διαφορετικοί κανονισμοί
για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν
περιορισμοί για τις χημικές ουσίες που μπορούν να προ-
στεθούν στις φύσιγγες. Σημαίνει επίσης ότι δεν υποβάλλονται
σε αυστηρό ποιοτικό έλεγχο και πως τα προϊόντα μπο-
ρεί να φέρουν την ίδια σήμανση, αλλά να περιέχουν διαφο-
ρετικές ποσότητες χημικών ουσιών και νικοτίνης.
• Συνεχίζεται μια εθιστική συμπεριφορά: Καθώς τα ηλεκτρονικά
τσιγάρα έχουν την όψη και αίσθηση του κανονικού τσιγάρου,
δεν υπάρχει κάτι που να προτρέπει τους χρήστες να αλλά-
ξουν τη συμπεριφορά τους. Ο εθισμός τους στα σωματικά και
συναισθηματικά στοιχεία του καπνίσματος συνεχίζεται.
• Η θέα τους από άτομα που έχουν κόψει το κάπνισμα: Δεν υπάρ-
χουν περιορισμοί για τη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων σε
γραφεία και άλλους δημόσιους χώρους όπου το συνηθισμέ-
νο κάπνισμα απαγορεύεται. Η αντικαπνιστική νομοθεσία, η
οποία απαγορεύει το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους, έχει
συμβάλει στην αλλαγή της αντίληψης περί καπνίσματος, κά-
νοντάς το μη φυσιολογικό και μη αποδεκτό. Μερικοί ειδικοί
πιστεύουν ότι η θέα ατόμων που καπνίζουν ηλεκτρονικά τσι-
γάρα θα μπορούσε να κάνει το κάπνισμα να φαίνεται ως απο-
δεκτό και να δελεάσει άτομα που έχουν κόψει το κάπνισμα
ή προσπαθούν να το κόψουν, να ξανακυλήσουν στη συνή-
θεια αυτή.
• Έκθεση των παιδιών στο κάπνισμα: Τα παιδιά που μεγαλώ-
νουν σε περιοχές όπου η αντικαπνιστική νομοθεσία είχε ήδη
θεσπιστεί από όταν ήταν μικρά, εκτίθενται στη συμπεριφο-
ρά του καπνίσματος όταν βλέπουν χρήστες ηλεκτρονικών τσι-
γάρων. Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι έτσι αναιρούνται τα
βήματα που είχαν γίνει από την αντικαπνιστική νομοθεσίαγια
την αλλαγή των αντιλήψεων περί καπνίσματος. Ανησυ-
χούν για το ότι η συμπεριφορά του καπνίσματος είτε πρό-
κειται για ηλεκτρονικό τσιγάρο είτε για κανονικό προωθεί-
ται και πάλι σε παιδιά και νεαρά άτομα.
• Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία: Ενα βασικό θέμα που προ-
βληματίζει το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό τη δεδομένη στιγ-
μή είναι ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τις πιθανές
βλαπτικές συνέπειες για τον χρήστη, ιδιαίτερα τις μακρο-
χρόνιες. Παρόλο που τα προϊόντα θεωρείται ότι είναι λιγό-
τερο επιβλαβή σε σχέση με το κάπνισμα κανονικών τσιγά-
ρων, οι συσκευές περιέχουν διάφορες χημικές ουσίες και δεν
έχουν γίνει ακόμα μακροχρόνιες μελέτες για τις επιπτώσεις
των προϊόντων στην υγεία. Θα πρέπει να γίνουν περισσότερες
έρευνες για τις επιβλαβείς συνέπειες του ατμού, των αρω-
μάτων και των προσθέτων που παρέχουν τη νικοτίνη.
Οι περιορισμοί και οι κανονισμοί για τα ηλεκτρονικά τσιγά-
ρα διαφέρουν ανά τον κόσμο. Αυστραλία, Βραζιλία, Κίνα, Σι-
γκαπούρη, Ταϊλάνδη και Ουρουγουάη έχουν απαγορεύσει
εντελώς τη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων. Στη Νέα Ζηλανδία
για τα προϊόντα υπάρχουν κανονισμοί αντίστοιχοι των φαρ-
μάκων και η αγορά τους γίνεται μόνο από φαρμακεία. Στα διά-
φορα κράτη - μέλη αντιμετωπίζονται διαφορετικά: ως προϊό-
ντα καπνού ή ως φαρμακευτικά προϊόντα ή ως καταναλωτικά
προϊόντα σύμφωνα με τη Γενική Οδηγία για την Ασφάλεια των
Προϊόντων.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να αναφέρω ότι ο καλύτερος τρόπος
για να διακόψει κάποιος το κάπνισμα είναι η στενή συνεργα-
σία με τον πνευμονολόγο του. Εμείς οι πνευμονολόγοι έχου-
με εκπαιδευθεί στη λειτουργία ιατρείου διακοπής καπνίσμα-
τος και χρησιμοποιούμε μεθόδους που μετά από εκτεταμένες
μελέτες έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν στη διακοπή του.
Προϊόντα ή μέθοδοι διακοπής που δεν έχουν ενσωματωθεί στις
παγκόσμια αποδεκτές θέσεις ομοφωνίας είναι πρόωρο ή και
επικίνδυνο να χρησιμοποιούνται για τη διακοπή του καπνί-
σματος. Τέλος, όλοι μας, είτε πρόκειται για καπνιστές ή μη κα-
πνιστές, είναι σημαντικό να ανατρέχουμε σε έγκυρες και τεκ-
μηριωμένες πληροφορίες γι’ αυτά τα θέματα. Παραδείγματα sites
που παρέχουν τέτοιες πληροφορίες είναι αυτό της Ευρωπαϊ-
κής Πνευμονολογικής Εταιρείας (
www.gr.european-lungfoundation.
org/146-home.htm),