Ένα από τα κυριότερα επιχειρήματα που προβάλλεται από τους πολέμιους του η.τ. είναι το ότι αυτό μπορεί να αποτελέσει "πύλη" των νέων στο κάπνισμα. Φοβούνται δηλαδή ότι το η.τ. θα κάνει ελκυστική τη συνήθεια και θα αυξήσει τελικά των αριθμό των καπνιστών, αφού θα εθιστούν και άτομα που σήμερα δεν καπνίζουν. Υποστηρίζουν ότι με τις διάφορες γεύσεις των υγρών και ιδίως αυτές που δεν θυμίζουν καπνό (σοκολάτα, φράουλα κλπ), καθώς και με την παρουσίαση του η.τ. ως ασφαλέστερου από το κανονικό τσιγάρο, ιδίως οι νέοι θα παρασυρθούν πιο εύκολα να το δοκιμάσουν, θα αποκτήσουν εξάρτηση από τη νικοτίνη και στη συνέχεια θα καταλήξουν στο κάπνισμα.
Πρόσφατα δημοσιεύτηκε μια αμερικάνικη έρευνα στην Επιθεώρηση για την Υγεία των Εφήβων (Journal of Adolescent Health), με τίτλο
"Ενημέρωση των εφήβων για το η.τ. και θέληση τους να το δοκιμάσουν", η οποία εξέτασε ακριβώς αυτό που δηλώνει ο τίτλος: πόσο ενημερωμένοι είναι οι νέοι σχετικά με το η.τ. και το κατά πόσο έχουν πρόθεση να το δοκιμάσουν.
Εκτός από το παραπάνω επιχείρημα (της "πύλης"), έλαβε υπόψη την παραδοχή ότι οι περισσότεροι εθίζονται στο κάπνισμα κατά την εφηβική ηλικία και το γεγονός ότι, στην ηλικία αυτή, είναι πολύ μεγαλύτερο το ποσοστό αγοριών που καπνίζουν, παρά κοριτσιών. Ερεύνησε λοιπόν τη στάση τους απέναντι στο η.τ. και με ποιόν τρόπο η εικόνα που έχουν οι έφηβοι για τους καπνιστές θα επηρεάσει τη στάση αυτή.
Η ομάδα ήταν 228 νέοι, ηλικίας από 11 μέχρι 19 ετών, αλλά ζητήθηκαν στοχεία και από τους γονείς τους. Από τους 228, οι 21 ήταν καπνιστές, ενώ οι υπόλοιποι 207 δεν κάπνιζαν. Επίσης, από τους 228, μόνο 2 είχαν δοκιμάσει η.τ. (και αυτοί ήταν από τους 21 καπνιστές)
Δύο ήταν τα κύρια θέματα της έρευνας:
α.Ενημέρωση των νέων για το η.τ.Το 67% των ερωτηθέντων γνώριζαν/είχαν ακούσει για το η.τ. Το ποσοστό αυτό αυξανόταν ανάλογα με την ηλικία των ερωτηθέντων, ενώ δεν φάνηκε να παίζει ρόλο το αν ο ερωτώμενος ή οι γονείς του ήταν καπνιστές. Το ποσοστό θεωρήθηκε υψηλό, καθώς αντίστοιχη έρευνα του 2010 σε ενήλικες έδειξε ότι μόνο το 32% είχαν ακούσει για το η.τ. Το υψηλό ποσοστό ενημέρωσης αποδόθηκε στην διάδοση και διαφήμιση του η.τ. στο διαδίκτυο, αλλά και στην πώληση η.τ. μιας χρήσης σε παντοπωλεία και πρατήρια βενζίνης.
β.Στάση των νέων απέναντι στο η.τ.Για την μέτρηση της προθυμίας να δοκιμάσουν το η.τ. τέθηκε το ερώτημα "
Αν ένας από τους καλύτερους σου φίλους σου προσέφερε ένα η.τ., θα το δοκίμαζες;" (και η παραλλαγή "αν σου προσέφερε ένα η.τ. με άρωμα (σοκολάτα, μέντα, μήλο κλπ"). Οι δυνατές απαντήσεις σε αυτό ήταν "οπωσδήποτε όχι", "μάλλον όχι", "οπωσδήποτε ναι" και "μάλλον ναι" και για τα αποτελέσματα, οι δύο πρώτες απαντήσεις (με τα όχι) μετρήθηκαν ως "όχι", ενώ οι δύο τελευταίες (με τα ναι) μετρήθηκαν ως "ναι"
Το 18% απάντησε θετικά, ότι (μάλλον ή οπωσδήποτε) θα δοκίμαζε το η.τ. που θα τους προσέφερε ο καλύτερος του φίλος (
στους μη καπνιστές το ποσοστό ήταν αρκετά χαμηλότερο - 13%). Και πάλι το ποσοστό αυτό ήταν μικρότερο στις μικρότερες ηλικίες και μεγαλύτερο στις μεγαλύτερες ηλικίες των ερωτηθέντων. Αξιοσημείωτο είναι ότι
στους εφήβους της ομάδας που ήταν ήδη καπνιστές, το ποσοστό προθυμίας για δοκιμή η.τ. εκτινάχθηκε στο 74% έναντι 13% των μη καπνιστών. Επίσης, αυτοί που είχαν αρνητική γνώμη για το κάπνισμα, απάντησαν σε μεγάλο βαθμό αρνητικά και για την δοκιμή του η.τ.
Από τα ευρήματα της έρευνας προκύπτει το αρκετά εντυπωσιακό συμπέρασμα ότι οι έφηβοι δεν θέλουν το η.τ. Μόνο 2 από τους 228 είχαν δοκιμάσει η.τ., σε σύγκριση με τους 21 που ήταν καπνιστές (δεν έγινε ερώτηση αν είχαν δοκιμάσει κ.τ., παρά μόνο αν καπνίζουν ή όχι και αν θα καπνίσουν τον επόμενο χρόνο). Μάλιστα οι 2 αυτοί ήταν ήδη καπνιστές, δηλαδή
κανένας μη καπνιστής νέος δεν είχε δοκιμάσει η.τ., παρά το ότι γνώριζε γι' αυτό.
Επίσης αποδείχθηκε ότι το άρωμα του υγρού του η.τ. δεν αποτελεί "κράχτη" για τη δοκιμή του, αφού τα ποσοστά αυτά δεν αυξήθηκαν ούτε στην ερώτηση αν θα δέχονταν να δοκιμάσουν η.τ. με αρωματικό υγρό. Όπως σημειώνεται στην έρευνα: "γλυκιές ή φρουτένιες γεύσεις δεν αυξάνουν την ελκυστικότητα του η.τ. στους εφήβους".
Αντίθετα φάνηκε ότι ο κύριος παράγοντας για την δοκιμή του η.τ. είναι το αν ήταν καπνιστές ή όχι. Δηλαδή τ
ο η.τ. φάνηκε πολύ πιο ελκυστικό για δοκιμή στους νέους που ήδη κάπνιζαν, παρά στους μη καπνιστές (σε αναλογία περίπου 10 προς 1!). Όπως σημειώνεται στην έρευνα, το εύρημα αυτό συμφωνεί και με άλλες έρευνες που έχουν γίνει σε ενήλικες, στις οποίες επίσης εμφανίζονται παρόμοια ποσοστά μεταξύ των ήδη καπνιστών και πολύ χαμηλότερα στους μη καπνιστές.
Όταν από τις απαντήσεις αφαιρέθηκαν αυτές των καπνιστών, έπεσε το ποσοστό αποδοχής στο 13% και φάνηκε ότι
η στάση των νέων απέναντι στο η.τ. καθορίζεται από τη στάση τους απέναντι στο κανονικό τσιγάρο: όσο πιο αρνητική γνώμη είχαν για το κ.τ., τόσο πιο απρόθυμοι εμφανίστηκαν να δοκιμάσουν το η.τ. Αυτό σημαίνει ότι, κατά κάποιον τρόπο, οι έφηβοι θεωρούν ότι το κανονικό και το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι περίπου το ίδιο ή έστω παρόμοια, άρα το η.τ. δεν αποτελεί πιο εύκολο δρόμο για τη νικοτίνη και το κάπνισμα. Κι αν αυτό το προεκτείνουμε, όσο πιο πολύ αυξηθεί η αρνητική εικόνα για το κάπνισμα, τόσο λιγότεροι θα ενδιαφέρονται και για το η.τ. και όχι το αντίθετο (περισσότεροι χρήστες η.τ. -> περισσότεροι καπνιστές)
Επομένως φαίνεται να μην ισχύει το επιχείρημα ότι το η.τ. μπορεί να παρασύρει τους μη καπνιστές, αφού, όπως σημειώνεται στα συμπεράσματα της έρευνας: "Το να είναι κάποιος καπνιστής είναι ο ισχυρότερος παράγοντας στην προθυμία να δοκιμάσει η.τ….
οι πιθανότητες ενός καπνιστή να δοκιμάσει το η.τ. είναι 10 φορές περισσότερες από αυτές ενός μη καπνιστή".
Το ποσοστό 18% αυτών που δήλωσαν ότι θα δοκίμαζαν η.τ. (χωρίς μάλιστα να υπάρχει ανάλογη ερώτηση για κ.τ.), από μόνο του δεν λέει τίποτα. Οι νέοι είναι η κατεξοχήν ηλικιακή ομάδα που πειραματίζεται και δοκιμάζει τα πάντα. Μεγαλύτερη σημασία, θεωρώ ότι έχει το ελάχιστο ποσοστό (κάτω από 1%) αυτών που έχουν δοκιμάσει η.τ., ενώ ταυτόχρονα τα 2/3 περίπου των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι το έχουν υπ' όψη τους: αυτό και μόνο δείχνει ότι παρά τον αρκετά υψηλό βαθμό ενημέρωσης της νεολαίας για το η.τ., αυτό δεν αποτελεί "πειρασμό", ούτε εναλλακτική λύση για την πρόσληψη νικοτίνης ή ενδεχόμενη πύλη εισόδου στον καπνό.
Η ερευνητική ομάδα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι λόγω της, έστω και χαμηλής, αποδοχής του η.τ. από τους εφήβους, θα πρέπει να απαγορευθεί η πώληση του σε αυτούς και να γίνουν πρόσθετες έρευνες, ώστε να φανεί αν το η.τ. μπορεί να είναι προπομπός του καπνίσματος.
21 Απαντήσεις
10716 Εμφανίσεις
