Ιστορική αναδρομή Νομοθεσίας.
Το πρώτο που μπορούμε να θυμηθούμε, και για το οποίο δυστυχώς δεν βρήκα γραπτά ντοκουμέντα παρά μόνο αναφορές, είναι το Δελτίο Τύπου που εξέδωσε ο ΕΟΦ τον Ιανουάριο του 2009, σύμφωνα με το οποίο τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα υγρά με νικοτίνη εντάσσονταν στα φαρμακευτικά προϊόντα και ως εκ τούτου έπρεπε να μπουν σε διαδικασίες αδειοδότησης από τον ΕΟΦ και να πωλούνται μόνο από φαρμακεία. Αιτία αυτής της απίστευτης ελληνικής πατέντας, ήταν φυσικά η παρερμηνεία του αντικαπνιστικού Νόμου 3730 του 2008. Αυτό το θέμα έλαβε οριστική λύση το 2012 όπου και ξεκίνησε η ραγδαία ανάπτυξη της αγοράς.
Το 2014, ψηφίζεται η TPD2 από την Ευρωπαϊκή Ένωση και καταγράφεται ως οδηγία 2014/40/ΕΕ. Αυτή η οδηγία ρύθμιζε τα πάντα για την κυκλοφορία προϊόντων καπνού (συμβατικά τσιγάρα, πούρα, λεπτοκομμένος ή μη καπνός), τα προϊόντα θερμαινόμενου καπνού (Iqos και παρόμοια), τα «ηλεκτρονικά τσιγάρα» και τα νέα προϊόντα καπνού (μασώμενος, λήψη από τη μύτη, snus). Ιδιαίτερα όσον αφορά τα «ηλεκτρονικά τσιγάρα», άφηνε κάποια πράγματα στην ευχέρεια του εκάστοτε Εθνικού Νομοθέτη, με την υποχρέωση η εν λόγω οδηγία να ενσωματωθεί στα Εθνικά Δίκαια των Κρατών Μελών μέχρι την 26
η Μαϊου 2016.
Τα πράγματα όμως δεν έγιναν ακριβώς έτσι. Πρώτα ψηφίστηκε ο Νόμος 4389/2016(ΦΕΚ94Α/2016) με τον οποίο επιβλήθηκε φόρος κατανάλωσης €0,10/ml στα έτοιμα υγρά αναπλήρωσης, ανεξαρτήτως περιεκτικότητας σε νικοτίνη, κάτι που θα ξεκινούσε από 1
η Ιανουαρίου 2017. Μετά, τέθηκε σε διαβούλευση τριών ή πέντε (δεν θυμάμαι καλά) ημερών το Σχέδιο Νόμου για την ενσωμάτωση της TPD2 στην Εθνική Νομοθεσία. Σε αυτή τη διαβούλευση, συμμετείχαμε αρκετοί ατμιστές και γεγονός είναι ότι πολλά από τα σχόλια που υποβάλλαμε δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ. Κοιτάζοντας δε την έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης στη σελίδα της Βουλής, διαπιστώνει κανείς ότι στην ουσία δεν ελήφθη ποτέ υπ’ όψιν και ο συντάξας την έκθεση στην ουσία διατυπώνει προαποφασισμένες απόψεις. Ο Νόμος 4419 ψηφίστηκε και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ174Α/2016, δίνοντας περίοδο προσαρμογής στην αγορά μέχρι και την 28
η Φεβρουαρίου 2017, υπό προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, όσα προϊόντα που δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές του νέου Νόμου (πχ νικοτινούχα σε συσκευασία άνω των 10ml), μπορούσαν να διατίθενται στην ελληνική αγορά αν και εφόσον είχαν αποκτηθεί μέχρι την 1
η ή 15
η Νοεμβρίου 2016 (δεν θυμάμαι ακριβώς). Ταυτόχρονα, ο νομοθέτης αποφάσισε να υιοθετήσει την πιο αυστηρή πλευρά της οδηγίας, απαγορεύοντας τις διασυνοριακές αποκτήσεις στους κατοικούντες στην ελληνική επικράτεια. Επιπλέον, με μία άνευ προηγουμένου διάταξη, υπήγαγε τα προϊόντα ατμίσματος στις διατάξεις του αντικαπνιστικού Νόμου του 2008. Ο τότε ΣΕΕΗΤ, κατέθεσε αίτηση ακύρωσης συγκεκριμένων διατάξεων του Ν 4419 την 7
η Νοεμβρίου 2016 ενώπιον του ΣτΕ, η οποία απορρίφθηκε με σκεπτικό το οποίο δυστυχώς δεν γνωρίζω.
Όπως ήταν αναμενόμενο, καθώς συμβαίνει επί δεκαετίες στη χώρα, η διατύπωση του εν λόγω Νόμου ήταν ανεπαρκής. Εν μέρει λόγω της οδηγίας 2014/40/ΕΕ, η οποία συντάχτηκε το 2014, με δεδομένα 2010 για να εφαρμοστεί το 2016 και εν μέρει λόγω της «εμμονής» του νομοθέτη με τα νικοτινούχα υγρά και «ηλεκτρονικά τσιγάρα». Ως αποτέλεσμα, η αγορά θεώρησε ότι τα μη νικοτινούχα δεν συμπεριλαμβανόταν στους περιορισμούς του Νόμου (υποβολή φακέλλου, μέγεθος συσκευασίας κ.α.), οι ατμιστές θεώρησαν ότι μπορούν να ατμίζουν σε κλειστούς δημόσιους χώρους καθώς ήταν αδύνατο να ελεγχθεί από τις αρχές αν το υγρό τους περιείχε νικοτίνη, και οι αρχές θεώρησαν ότι αφού ο Νόμος αναφέρεται μόνο σε υγρά αναπλήρωσης που περιέχουν νικοτίνη, η κυκλοφορία των μη νικοτινούχων υγρών ήταν παράνομη. Έτσι, το Μάϊο του 2018 κυκλοφόρησε η περιβόητη πρώτη εγκύκλιος η οποία έδινε εντολή στις ελεγκτικές αρχές να αντιμετωπίζουν τα μηδενικά υγρά (έτοιμα, αρώματα, Shake n vape κλπ) ως έτοιμα για τους σκοπούς του ελέγχου και το Σεπτέμβριο του 2018 κυκλοφόρησε και η δεύτερη εγκύκλιος η οποία μιλούσε πλέον ξεκάθαρα για αποφυγή πληρωμής ΦΚ, ενώ κύκλοι του υπουργείου οικονομικών παραδέχονταν ότι αν όντως τα μηδενικά έτοιμα υγρά ήταν παράνομα, κακώς επιβλήθηκε φόρος.
Φτάνουμε λοιπόν στο 2019 όπου με το Νόμο 4600/2019 (ΦΕΚ43/2019) και τα άρθρα 96 και 97, ρυθμίζονται πλέον και τα θέματα των μη νικοτινούχων υγρών. Συγκεκριμένα, τροποποιούνται ΟΛΕΣ οι διατάξεις του Ν4419/2016 οι οποίες αναφερόταν σε υγρά αναπλήρωσης που περιέχουν νικοτίνη ώστε να περιλαμβάνουν και τα υγρά αναπλήρωσης που δεν την περιέχουν, ενώ εισάγεται και υποχρέωση των κατασκευαστών να υπάρχει σήμανση επί των συσκευασιών που να αναφέρει ότι αυτά τα προϊόντα «ενδέχεται να ειναι βλαβερά για την υγεία», δείχνοντας ότι η χώρα μας πρωτοπορεί! Και το κερασάκι στην τούρτα, είναι η απαγόρευση όλων των υλικών ιδιοκατασκευής, συμπεριλαμβάνομένων και των αρωμάτων, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ιδιοκατασκευή υγρών αναπλήρωσης. Η έναρξη ισχύος των συγκεκριμένων άρθρων, τέθηκε 6 μήνες μετά τη δημοσίευση στο ΦΕΚ, ήτοι την 9
η Σεπτεμβρίου 2019. Σε προσφυγή του πρώην ΣΕΕΗΤ και νυν ΣΕΕΠΑ της οποίας το κύριο περιεχόμενο δεν γνωρίζω, εισήχθη και δικόγραφο προσθέτων λόγων εναντίον αυτών των άρθρων. Η προγραμματισμένη για τις 16/04/2019 εκδίκαση ανεβλήθη με υπαιτιότητα του ελληνικού Δημοσίου, το οποίο δεν προσκόμισε φάκελλο και λογίζεται ως να μην προσήλθε, ενώ νέα δικάσιμος ορίστηκε για την 19
η Ιουνίου 2019.
Σύμφωνα λοιπόν με όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό, βρισκόμαστε στο εξής σημείο όσον αφορά τους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις:
- Τα έτοιμα υγρα αναπλήρωσης, ανεξαρτήτου περιεκτικότητας σε νικοτίνη, υπάγονται σε Φόρο Κατανάλωσης €0,10/ml. Αυτός καταβάλλεται από τον εισαγωγέα ή τον κατασκευαστή τη στιγμή που το προϊόν τίθεται σε κυκλοφορία. Έχουν εφαρμογή όλες οι τελωνειακές διατάξεις που αφορούν προϊόντα που υπάγονται σε ΕΦΚ (καπνός, αλκοόλ, καύσιμα) ή άλλους ΦΚ (καφές), όπως η δυνατότητα φορολογικής αποθήκης. Αυτός ο φόρος είναι ήδη τιμολογημένος στην τιμή λιανικής.
- Τα έτοιμα υγρά αναπλήρωσης που δεν περιέχουν νικοτίνη, δεν έχουν περιορισμό ως προς το μέγεθος της συσκευασίας. Φορολογούνται κανονικά όμως.
- Η σκέτη VG και η σκέτη PG χωρίς νικοτίνη, δεν θεωρούνται έτοιμα υγρά αναπλήρωσης. Ως εκ τούτου, δεν υπάγονται σε περιορισμούς ως προς το μέγεθος της συσκευασίας και δεν υπάγονται σε Φόρο Κατανάλωσης. Οι μίξεις αυτών όμως, θεωρούνται έτοιμο υγρό και υπάγονται σε ΦΚ οπότε και δεν κυκλοφορούν μηδενικές με αναλογίες άλλες του 100% VG ή 100% PG.
- Τα έτοιμα υγρά αναπλήρωσης ανεξαρτήτως νικοτίνης, υποχρεούνται στην υποβολή φακέλλου, σύμφωνα με τις επιταγές της TPD.
- Οι νικοτινούχες βάσεις, γνωστές και ως μπουστεράκια, ανεξαρτήτως αναλογίας VG/PG/WFI, αντιμετωπίζονται ως έτοιμα υγρά αναπλήρωσης. Ως εκ τούτου, υπάγονται σε ΕΦΚ, περιορισμούς μεγέθους συσκευασίας και περιορισμούς ως προς τη μέγιστη περιεκτικότητα σε νικοτίνη. Υποχρεούνται επίσης να υποβάλλουν φάκελλο σύμφωνα με τις επιταγές του Ν.4419. Αυτό ισχύει ΚΑΙ για τη νικοτίνη αλάτων.
- Οι ατμοποιητές κάθε τύπου, πρέπει να μην ξεπερνούν σε δυνατότητα αποθήκευσης υγρού τα 2ml. Επίσης, θα πρέπει να υποβάλλεται φάκελλος γι αυτούς τουλάχιστον 6 μήνες πριν την επίσημη κυκλοφορία τους. Όπως και για τις συσκευές. Από όσο γνωρίζω, αυτό δεν εφαρμόζεται ιδιαίτερα, ενώ ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί τι γίνεται σε περίπτωση παράλληλων εισαγωγών. Πχ το Χ μαγαζί αποφασίζει να φέρει ένα μοντάκι και καταθέτει φάκελλο. Αν το Ψ μαγαζί αποφασίσει και αυτό να φέρει το ίδιο μοντάκι, δεν έχει διευκρινιστεί αν πρέπει να υποβάλλει και αυτό φάκελλο.
- Τα υγρά αναπλήρωσης που περιέχουν νικοτίνη, μπορούν να κυκλοφορούν σε μπουκαλάκι μεγέθους μέχρι 10ml και η περιεκτικότητα σε νικοτίνη δεν μπορεί να ξεπερνάει τα 20mg/ml. Αυτό όσον αφορά την διάθεση στην ελληνική αγορά. Δεν ποινικοποιείται η κατοχή και χρήση προϊόντων που υπερβαίνουν αυτά τα όρια παρά μόνο η πώλησή τους εντός της ελληνικής αγοράς, όπως και όλων των κρατών μελών της ΕΕ.
- Το άτμισμα απαγορεύεται όπου απαγορεύεται και το κάπνισμα.
- Όσον αφορά τον εξοπλισμό (συσκευές, ατμοποιητές και ανταλλακτικά αυτών), απαγορεύεται η αγορά τους από το εξωτερικό. Το χειρότερο που έχει αναφερθεί ως συνέπεια, είναι η δέσμευσή του από τις τελωνειακές αρχές.
- Όσον αφορά τα υγρά αναπλήρωσης, ισχύουν τα ίδια με τον εξοπλισμό μόνο που εδώ υπάρχει και η πιθανότητα τελωνειακής παράβασης λόγω επιβολής ΦΚ. Μέχρι στιγμής, δεν έχει αναφερθεί συνέπεια άλλη πλην δέσμευσης.
- Επιτρέπεται παρ’ όλα αυτά η διασυνοριακή πώληση από την Ελλάδα προς χώρες οι οποίες επιτρέπουν τις διασυνοριακές αποκτήσεις.
- Δεν υπάρχει Εναρμονισμένος ΦΚ σε χώρες της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι δεν ισχύουν όσα ισχύουν για τον καπνό και το αλκοόλ όσον αφορά τις μέγιστες ποσότητες που μπορούμε να έχουμε μαζί μας όταν ταξιδεύουμε. Αν το παρακάνουμε, πιθανόν να πρέπει να αποδείξουμε ότι δεν προορίζονται για εμπόριο.
- Απαγορεύεται η χωριστή πώληση συστατικών για ιδιοκατασκευή υγρών αναπλήρωσης, συμπεριλαμβανομένων και αρωμάτων, πλην αυτών που προορίζονται για χρήση άλλη πλην ιδιοκατασκευής. (έναρξη ισχύος 9 Σεπτεμβρίου 2019)
Όλα τα παραπάνω, είναι αυτά που αναφέρονται στους ισχύοντες Νόμους. Εγώ θα σχολιάσω μόνο το τελευταίο καθώς έχει γίνει αντικείμενο παρερμηνειών από τους περισσότερους.
Ο Νόμος, δεν αναφέρεται αποκλειστικά στα ατμομάγαζα. Άλλωστε τα ατμομάγαζα δεν αδειοδοτούνται από κάποιο φορέα και δεν υφίστανται καν ως έννοια. Είναι κάτι σαν τα ψιλικατζίδικα ή τα μίνι μάρκετ ή οποιαδήποτε σχεδόν εμπορική επιχείρηση. Τα είδη που βρίσκουμε σε ένα ατμομάγαζο το οποίο εμπορεύεται μόνο αυτά, χωρίς κανένα πρόβλημα μπορούμε να τα βρούμε και σε ένα μίνι μάρκετ ή περίπτερο, παρέα με άλλα πράγματα αν επιθυμεί ο ιδιοκτήτης. Ο Νόμος λοιπόν αναφέρεται γενικά στα υλικά. Που σημαίνει ότι με την παρούσα διατύπωση και ελλείψει εγκυκλίου ή δικαστικής απόφασης, το άρωμα πχ Atmos Lab Nutacco απαγορεύεται να πωλείται ΓΕΝΙΚΩΣ και από οποιονδήποτε από τη στιγμή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υλικό ιδιοκατασκευής, μιλώντας πάντα για τη λιανική αγορά. Πρακτικά, πρέπει να βρει ο Νομοθέτης ένα τρόπο ώστε να διασφαλίσει ότι το άρωμα αυτό δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υλικό ιδιοκατασκευής ώστε να μπορεί να πωλείται λιανικώς. Όπως επίσης πρακτικά θα πρέπει να κάνει το ίδιο και με τη VG και την PG.
Με απλή χρήση google, μπορείτε να βρείτε όλους τους Νόμους και τις διατάξεις που αναφέρονται πιο πάνω. Μελλοντικά θα προστεθούν και σε αυτό το μήνυμα μαζί με links από τις συνεδριάσεις των επιτροπών της Βουλής και δικούς μου σχολιασμούς επ’ αυτών στο νήμα για τη Νομοθεσία 2016.
556 Απαντήσεις
86136 Εμφανίσεις
