Το ηλεκτρονικό τσιγάρο βοηθά στη χημική και ψυχολογική απεξάρτηση από το κάπνισμαΟ καρδιολόγος Κωνσταντίνος Φαρσαλινός μίλησε στη Μαίρη Μπιμπή, δημοσιογράφο Υγείας στο in.gr για το ηλεκτρονικό τσιγάρο και τη διαφορά του από τα κλασσικά προϊόντα καπνού, σε ποιους απευθύνεται, τα εμπορικά συμφέροντα πίσω από τη νέα αυτή μόδα, την διαμάχη καπνιστών-αντικαπνιστών και τον ρόλο της επιστήμης στην προστασία της υγείας καπνιστών και μη.[/font]
Πηγή:http://health.in.gr/news/various/article/?aid=1231213391Δ: Κύριε Φαρσαλινέ, το τελευταίο διάστημα έχουν δει το φως της δημοσιότητας τρεις ελληνικές μελέτες σχετικά με το ηλεκτρονικό τσιγάρο και τις επιπτώσεις του στην υγεία ενεργών και παθητικών «ατμιστών». Που αποδίδετε το ενδιαφέρον επιστημόνων και κοινού για το εν λόγω προϊόν;ΚΦ: Το κάπνισμα είναι μια εξαιρετικά εθιστική συνήθεια, και είναι ιδιαιτέρως δύσκολο να διακοπεί. Ακόμη και σήμερα που διαθέτουμε αρκετά φάρμακα εγκεκριμένα για την διακοπή του καπνίσματος, οι μελέτες δείχνουν ότι τα ποσοστά επιτυχίας είναι χαμηλά, ακόμη και κάτω από 20% σε ένα έτος παρακολούθησης. Το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ένα προϊόν που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τόσο την χημική εξάρτηση (μέσω της πρόσληψης νικοτίνης) όσο και την ψυχολογική εξάρτηση (να απασχολεί ο χρήστης τα χέρια του, να εισπνέει και να εκπνέει «καπνό» κ.λπ.) από το κάπνισμα. Είναι μέχρι στιγμής το μοναδικό προϊόν που δεν περιέχει καπνό και θα μπορούσε να ενταχθεί σε μια στρατηγική ελάττωσης του κινδύνου από το κάπνισμα (harm-reduction). Θα έλεγα ότι οι επιστήμονες αργήσαμε να ασχοληθούμε με το θέμα αφού σήμερα ήδη υπάρχουν εκατομμύρια χρήστες, ενώ οι αρχές δημόσιας υγείας δεν έχουν αρκετά επιστημονικά δεδομένα για να αποφασίσουν πως θα ελέγξουν την ποιότητα και διάθεση αυτών των προϊόντων.Δ: Τα αποτελέσματα των τριών ερευνών μοιάζουν αντικρουόμενα. (Να υπενθυμίσουμε ότι στη μελέτη που εκπονίσατε εσείς στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο καταλήξατε στο συμπέρασμα ότι τo ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν απειλεί την καρδιά. Η μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών καταλήγει ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο βλάπτει τους πνεύμονες, και η μελέτη που πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία των Πανεπιστημίων Θεσσαλίας και Κρήτης αποφαίνεται ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι πιο ασφαλές για τους παθητικούς καπνιστές.) Αυτό οφείλεται στον σχεδιασμό των μελετών, στην σύσταση του κλινικού δείγματος ή στις παραμέτρους που έθεσε υπό εξέταση κάθε επιστήμονας;ΚΦ: Δεν θα έλεγα πως τα αποτελέσματα είναι αντικρουόμενα. Πέρα από το προφανές γεγονός πως η κάθε μελέτη εξέτασε κάτι διαφορετικό, το βασικό ερώτημα που πρέπει να θέσουμε ως επιστήμονες είναι αν το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι λιγότερο βλαβερό από τα συμβατικά τσιγάρα. Άλλωστε, στους καπνιστές απευθύνεται το ηλεκτρονικό τσιγάρο, ως εναλλακτική συνήθεια, κι όχι στον γενικό πληθυσμό. Εμείς σε αυτό το ερώτημα θέλαμε να απαντήσουμε, γι’αυτό κάναμε σύγκριση μιας ομάδας καπνιστών με μια ομάδα ατόμων που χρησιμοποιούσαν ηλεκτρονικό τσιγάρο. Άλλη μια μελέτη από Έλληνες επιστήμονες για τις επιπτώσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Food and Chemical Toxicology έδειξε ότι η άμεση χρήση του δεν προκαλεί φλεγμονή, σε αντίθεση με το συμβατικό τσιγάρο. Μπορεί σε μελλοντικές μας μελέτες να βρούμε κάποιες δυσμενείς επιπτώσεις, αυτό που έχει σημασία όμως είναι το πως συγκρίνονται αυτές με τις ήδη γνωστές καταστρεπτικές συνέπειες των συμβατικών τσιγάρων. Οφείλω πάντως να παρατηρήσω πως μέχρι σήμερα καμιά μελέτη δεν έχει δείξει πως το ηλεκτρονικό τσιγάρο μπορεί να είναι πιο βλαβερό από το συμβατικό τσιγάρο. Κι αυτό δεν αποτελεί έκπληξη αφού το συμβατικό τσιγάρο εκλύει πάνω από 4000 ουσίες με την καύση του, σε αντίθεση με το ηλεκτρονικό τσιγάρο που έχει τρία βασικά συστατικά και κάποια αρώματα, ενώ αντί για καύση εδώ έχουμε εξάτμιση υγρού σε σημαντικά χαμηλότερες θερμοκρασίες. Στη δική μας μελέτη μάλιστα φροντίσαμε να χρησιμοποιήσουμε υγρό που είχε προηγουμένως ελεχθεί από το εργαστήριο του Δημόκριτου (NOBACCO USA MIX) και στο οποίο δεν ανευρέθηκαν τοξικές για τον άνθρωπο ουσίες.Δ: Το κλινικό δείγμα, που και στις τρεις περιπτώσεις ήταν μικρό, μας επιτρέπει να θεωρούμε τα αποτελέσματα σε κάθε περίπτωση ασφαλή ή αποτελούν τη βάση για περαιτέρω διερεύνηση του θέματος;ΚΦ: Καμία μελέτη από μόνη της (ανεξάρτητα του δείγματος) δεν είναι αρκετή για να δώσει οριστικές απαντήσεις σε οποιοδήποτε επιστημονικό ζήτημα. Πιστεύω και ελπίζω πως κάναμε την αρχή και η ερευνητική δραστηριότητα θα ενταθεί στο άμεσο μέλλον. Ήδη κάνουμε κι εμείς κινήσεις ως προς αυτό.Δ: Πολλοί υποστηρίζουν ότι πίσω απ' τη μόδα του ηλεκτρονικού τσιγάρου κρύβονται εμπορικά συμφέροντα. Μοιραία θα σκεφτόταν κανείς ότι και οι επιστημονικές μελέτες που τάσσονται υπέρ της ασφάλειας του, μπορεί να έχουν χρηματοδοτηθεί από εταιρείες που παρασκευάζουν τέτοια προϊόντα. Εσείς, πως σχεδιάσατε και υλοποιήσατε τη μελέτη σας;ΚΦ: Νομίζω πως είναι λάθος να δαιμονοποιούμε την χρηματοδότηση. Μην ξεχνάμε πως οι περισσότερες μελέτες στην ιατρική χρηματοδοτούνται από φαρμακευτικές εταιρίες, αυτό όμως δεν μειώνει τα αποτελέσματα και την χρησιμότητά τους. Οι έρευνες είναι πολυέξοδες, και χωρίς αυτή τη χρηματοδότηση θα ήμασταν πολλά χρόνια πίσω. Ο κάθε επιστήμονας οφείλει να παρουσιάζει τα αποτελέσματα όπως ακριβώς είναι. Όσο αφορά την δική μας μελέτη, δηλώσαμε ρητά πως ούτε χρηματοδότηση είχαμε, ούτε κάποιο οικονομικό συμφέρον από την βιομηχανία του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα υπάρξει χρηματοδότηση για να συνεχιστεί η έρευνα πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Θα συνεχίσουμε όμως να ανακοινώνουμε όλα τα αποτελέσματα, είτε θετικά είτε αρνητικά για το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Θα πρέπει οι χρηματοδότες να ρισκάρουν, και είναι αναγκασμένοι να αποδεχτούν πως μπορεί να προκύψουν αρνητικά αποτελέσματα που θα δημοσιευτούν. Έτσι όμως προχωράει η επιστήμη.Δ: Το ηλεκτρονικό τσιγάρο σε όλες τις εκδοχές του, στην ελληνική αγορά δεν έχει επίσημη άδεια κυκλοφορίας απ' τον ΕΟΦ. Πιστεύετε ότι είναι σωστό να προωθούνται προϊόντα χωρίς αδειοδότηση και κυρίως χωρίς να έχει αποφανθεί ακόμη η επιστήμη για το αν είναι επιβλαβή ή όχι; Μήπως και πάλι το εμπορικό κέρδος είναι σημαντικότερο, από την παροχή ενός εναλλακτικού τρόπου αποχής απ' το κλασσικό τσιγάρο;ΚΦ: Εδώ θέτετε πολλά ζητήματα. Δεν γνωρίζω αν ο ΕΟΦ είναι το υπεύθυνο όργανο για την χορήγηση άδειας κυκλοφορίας για το ηλεκτρονικό τσιγάρο, αφού δεν πωλείται ως φαρμακευτικό προϊόν. Το ζήτημα του ελέγχου και της ταξινόμησης του ηλεκτρονικού τσιγάρου απασχολεί όλο τον κόσμο κι όχι μόνο την Ελλάδα. Ο λόγος είναι πως μέχρι τώρα τα επιστημονικά δεδομένα ήταν πολύ λίγα. Από την άλλη, δεν έχω υπόψιν μου κάποιο προϊόν που να χρειάστηκε να μελετηθεί για 10 ή 20 χρόνια πριν κυκλοφορήσει στην αγορά. Όπως σε κάθε άλλο προϊόν, η κυκλοφορία του πρέπει να βασιστεί σε δεδομένα για την βραχυπρόθεσμη ασφάλειά του, και στην συνέχεια να παρακολουθείται και να μελετάται σχολαστικά η χρήση του με την πάροδο του χρόνου για να αποκτήσουμε δεδομένα για την μακροχρόνια χρήση του. Ειδικά για ένα προϊόν σαν αυτό, που κυκλοφόρησε όχι ως νέα «μόδα» αλλά ως υποκατάστατο μιας άκρως επικίνδυνης συνήθειας. Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει το οικονομικό όφελος της οποιασδήποτε εταιρίας, με απασχολεί όμως τι θα γίνει με αυτούς που έχουν διακόψει το κάπνισμα με το ηλεκτρονικό τσιγάρο (όπως τα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη μας) αν κάποια στιγμή απαγορευτεί η χρήση του. Ποιος θα αναλάβει την ηθική ευθύνη για αυτούς, όταν οι περισσότεροι θα επιστρέψουν στο συμβατικό τσιγάρο με τις γνωστές του συνέπειες; Αυτό έχει εξαιρετική σημασία. Πρέπει λοιπόν όλοι οι επιστήμονες να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί στις εκφράσεις μας, και να μιλάμε πάντα με επιστημονικά δεδομένα.Δ: Το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι μια σχετικά πρόσφατη «ανακάλυψη» (μόλις το 2003 εφευρέθηκε) και έχει τεθεί στο μικροσκόπιο των επιστημόνων ως προς τις επιπτώσεις του στην υγεία του ανθρώπου. Μήπως είναι πρόωρο να εξάγουμε συμπεράσματα, δεδομένου ότι τα κλασσικά προϊόντα καπνού (τσιγάρο, πούρα, πίπες κ.α.) κυκλοφορούν περισσότερο από έναν αιώνα και τα επιστημονικά συμπεράσματα για τις επιπτώσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό έχουν μελετηθεί σε βάθος;ΚΦ: Το κάπνισμα έχει πράγματι μελετηθεί για πολλά χρόνια. Το συμπέρασμα των μελετών όμως είναι πως οι συνέπειές του είναι καταστροφικές για την υγεία. Αυτό και μόνο πρέπει να μας οδηγήσει στην εξεύρεση εναλλακτικών μεθόδων ώστε να αποφύγουμε την έκθεση στο κάπνισμα. Από την άλλη, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, το ηλεκτρονικό τσιγάρο φαίνεται λιγότερο βλαβερό. Δεν έχουμε όμως μακροχρόνια δεδομένα. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε τις μελέτες βραχυπρόθεσμων επιπτώσεων και να περιμένουμε μετά από αρκετά χρόνια χρήσης του να δούμε με ακρίβεια τις μακροχρόνιες επιπτώσεις.
Δ: Προσωπικά θεωρείτε ορθότερη την πρακτική της μη υιοθέτησης της συνήθειας του καπνίσματος ή της διακοπής του, απ' τη χρήση υποκατάστατων όπως τσίχλες νικοτίνης, ηλεκτρονικό τσιγάρο και δερματικά επιθέματα;ΚΦ: Αναμφισβήτητα το προτιμότερο είναι να μην γίνει η αρχή. Από εκεί και πέρα, η επιστημονική σύσταση είναι να χρησιμοποιήσουμε τις ιατρικά αποδεδειγμένες μεθόδους διακοπής του καπνίσματος όπως φαρμακευτικά σκευάσματα και υποκατάστατα νικοτίνης. Πρέπει όμως να είμαστε ρεαλιστές, το μεγαλύτερο ποσοστό δεν θέλει ή δεν μπορεί να διακόψει το κάπνισμα με αυτά τα μέσα. Σε αυτούς απευθύνεται το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Μπορεί να μην είμαστε ακόμη στο σημείο να το συστήσουμε επίσημα, οφείλουμε όμως να το μελετήσουμε διεξοδικά.
Δ: Ως επιστήμονας αλλά και ως άνθρωπος ποιο θεωρείτε ότι είναι το πρότυπο υγιούς διαβίωσης για τον σύγχρονο άνθρωπο; Πόσο εφικτές θεωρούνται οι υγιεινές επιλογές σε καθημερινό επίπεδο;ΚΦ: Δυστυχώς ο σημερινός τρόπος ζωής, οι συνθήκες των μεγάλων πόλεων αλλά και η μαζική παραγωγή με όσο το δυνατόν ελάχιστο κόστος στον τομέα των τροφίμων έχουν αρνητικές επιδράσεις στην υγεία. Θα πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε ώστε να επιλέγουμε κατάλληλη διατροφή και να ασκούμαστε όσο περισσότερο μπορούμε για να αποφύγουμε τις συνέπειες της σκληρής καθημερινότητας.Δ: Στην διαμάχη καπνιστών - αντικαπνιστών ποια θέση παίρνετε; Είναι ρεαλιστικό να απαιτείται συνύπαρξη των δύο ομάδων, δεδομένων των τεκμηριωμένων παρενεργειών που έχει το κάπνισμα στην υγεία μας;ΚΦ: Είναι δικαίωμα του μη-καπνιστή να απαιτεί ένα περιβάλλον ελεύθερο καπνού για να αποφύγει τις αρνητικές συνέπειες του (παθητικού) καπνίσματος που άλλωστε δεν είναι και επιλογή του. Από την άλλη, οφείλουμε να σεβαστούμε την εξάρτηση του καπνιστή και την επιλογή του, αρκεί να μην επιβαρύνει τους άλλους. Είμαι κατά ακραίων ενεργειών και πιστεύω πως ο καπνιστής θα πρέπει να έχει τον χώρο του, σαφώς διαχωρισμένο όμως από τον αντίστοιχο χώρο μη-καπνιστών.Δ: Το ηλεκτρονικό τσιγάρο θα μπορούσε μελλοντικά να αποτελέσει μονόδρομο στην επιλογή των προϊόντων καπνού;ΚΦ: Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι προϊόν καπνού γιατί δεν περιέχει καπνό. Βέβαια, η νικοτίνη στο υγρό χρήσης προέρχεται από επεξεργασία καπνού, το ίδιο όμως συμβαίνει και με όλα τα φαρμακευτικά προϊόντα νικοτίνης.Αυτό που βλέπω είναι πως το ηλεκτρονικό τσιγάρο θα μπορούσε να καταταγεί στα προϊόντα ελάττωσης του κινδύνου από το κάπνισμα ώστε να απευθύνεται μόνο στους καπνιστές, όπως συμβαίνει και σήμερα.--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Συνέντευξη του καρδιολόγου Δρ. Φαρσαλινού που απαντά σε όλα όσα θέλετε να μάθετε για το ηλεκτρονικό τσιγάροΠόσο ασφαλής είναι η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου; Αποτελεί ένα ασφαλές υποκατάστατο του κανονικού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την οριστική διακοπή του καπνίσματος;
Πηγή: http://www.newsbeast.gr/health/arthro/414547/osa-thelete-na-mathete-gia-to-ilektroniko-tsigaro/
Ο καρδιολόγος και ερευνητής στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Αθηνών, δρ. Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, απαντάει στα παραπάνω καθώς και άλλα ερωτήματα σχετικά με τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου.Δεδομένου ότι κ. Φαρσαλινός παρουσίασε πρόσφατα τα αποτελέσματα της πρώτη μελέτης παγκοσμίως για τις επιπτώσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην καρδιακή λειτουργία, οι απόψεις του παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον…Πώς λειτουργεί -για τον οργανισμό- το ηλεκτρονικό τσιγάρο;
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι μια συσκευή αποτελούμενη από μια μπαταρία, μια ηλεκτρική αντίσταση και έναν χώρο όπου αποθηκεύεται μικρή ποσότητα υγρού που περιέχει νικοτίνη. Με την ενεργοποίηση της μπαταρίας, το υγρό εξατμίζεται και το εισπνέει ο χρήστης.
Μελέτες έχουν δείξει πως το ηλεκτρονικό τσιγάρο πιθανότατα αντιμετωπίζει τόσο την χημική εξάρτηση (χορηγώντας νικοτίνη στον οργανισμό) όσο και την ψυχολογική εξάρτηση (εισπνοή και εκπνοή «καπνού») που προκαλεί το κάπνισμα. Οφείλω να τονίσω πως το ηλεκτρονικό τσιγάρο απευθύνεται αποκλειστικά στον καπνιστή και δεν πρέπει να αποτελεί επιλογή ως νέα συνήθεια από μη-καπνιστές.
Η χρήση του βλάπτει την καρδιακή λειτουργία;
Παρόλο που το ηλεκτρονικό τσιγάρο κυκλοφορεί αρκετά χρόνια στην παγκόσμια αγορά (με σημαντική αύξηση της χρήσης τα τελευταία 2-3 χρόνια μόνο), ελάχιστες κλινικές μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί για τις επιπτώσεις του στην υγεία.
Πρόσφατα είχα την τιμή να προσκληθώ για να ανακοινώσω και να παρουσιάσω σε συνέντευξη τύπου στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρίας τα αποτελέσματα μελέτης που πραγματοποιήσαμε στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, την πρώτη παγκοσμίως που διερεύνησε τις άμεσες επιπτώσεις της χρήσης του στην καρδιακή λειτουργία.
Τα πρώιμα αποτελέσματα σε 42 άτομα, 22 χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου και 20 καπνιστές, έδειξαν πως, σε αντίθεση με το κάπνισμα, η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου δεν προκάλεσε άμεσες αρνητικές επιπτώσεις στην καρδιακή λειτουργία. Χρειάζονται όμως περισσότερες μελέτες για να εκτιμήσουμε τις μακροχρόνιες επιπτώσεις, που δεν διερευνήθηκαν στη δική μας μελέτη.
Θα πρέπει να περιμένουμε αρκετά χρόνια για να δούμε τέτοιες μελέτες, αφού η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι ακόμη πολύ πρόσφατη. Το καίριο ερώτημα είναι αν το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι λιγότερο βλαβερό από το συμβατικό τσιγάρο, και εκεί ακριβώς επικεντρώθηκε η μελέτη μας και οι μελλοντικές μελέτες που θα πραγματοποιήσουμε. Ακόμη κι αν βρούμε κάποιες αρνητικές επιπτώσεις, μας ενδιαφέρει αν αυτές είναι σημαντικά λιγότερες σε σχέση με το συμβατικό τσιγάρο.
Πώς επηρεάζεται η καρδιακή λειτουργία από το κανονικό τσιγάρο και πώς από το ηλεκτρονικό;
Γνωρίζουμε από πληθώρα μελετών πως το συμβατικό τσιγάρο προκαλεί τόσο άμεσες διαταραχές στην καρδιακή λειτουργία (την στιγμή δηλαδή που καπνίζει ο χρήστης) όσο και μακροχρόνιες επιπτώσεις μέσω της πρόκλησης αθηρωμάτωσης και αύξησης του κινδύνου στεφανιαίας νόσου.
Το τσιγάρο περιέχει πάνω από 4000 χημικά συστατικά, πολλά από τα οποία είναι οξειδωτικά και προκαλούν βλάβες στο καρδιαγγειακό σύστημα. Από την άλλη, τα υγρά που χρησιμοποιούνται στο ηλεκτρονικό τσιγάρο έχουν κυρίως 3 συστατικά και κάποιες αρωματικές ουσίες, συνολικά λιγότερες από 20 ουσίες. Σημαντικό είναι επίσης πως στο ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν έχουμε καύση (όπως συμβαίνει στο συμβατικό τσιγάρο, σε θερμοκρασίες 500-800 βαθμών) αλλά εξάτμιση υγρού σε θερμοκρασίες κάτω από 200 βαθμούς.
Τοξικολογικές μελέτες έδειξαν πως βλαβερές ουσίες όπως νιτροσαμίνες και πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες είτε δεν ανιχνεύτηκαν καθόλου είτε βρέθηκαν σε ποσότητες 500-1400 φορές μικρότερες από τις αντίστοιχες ποσότητες που περιέχει ένα συμβατικό τσιγάρο. Αξίζει να σημειωθεί πως στη μελέτη μας χρησιμοποιήσαμε υγρό που είχε προηγουμένως ελεγχθεί από το εργαστήριο του «Δημόκριτου» και στο οποίο δεν ανιχνεύθηκαν τοξικές ουσίες ( NOBACCO - USA Mix 11mg). Ήταν το μόνο νικοτινούχο υγρό εκείνη την περίοδο στο οποίο είχε γίνει τέτοιος έλεγχος.
Επηρεάζεται η υγεία των πνευμόνων από τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου;
Και σε αυτό τον τομέα, τα δεδομένα είναι πολύ λίγα. Έχει δημοσιευθεί μια μελέτη σε 30 καπνιστές και έχει παρουσιαστεί σε επιστημονικό συνέδριο άλλη μία σε 32 άτομα, που αφορούσαν τις άμεσες επιτπώσεις της χρήσης του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην αναπνευστική λειτουργία.
Και οι δύο μελέτες έδειξαν πως η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου προκαλεί αύξηση των πνευμονικών αντιστάσεων.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι μελέτες πραγματοποιήθηκαν από έλληνες επιστήμονες, κι αυτό δείχνει ότι είμαστε πρωτοπόροι στην έρευνα του ηλεκτρονικού τσιγάρου.
Ακόμη όμως δεν έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες που να συγκρίνουν το ηλεκτρονικό με το συμβατικό τσιγάρο στις επιπτώσεις τους στο αναπνευστικό σύστημα, κι αυτό αποτελεί το καίριο ερώτημα όπως προείπα.
Αποτελεί «ασφαλές» υποκατάστατο του κανονικού τσιγάρου;
Είναι πολύ νωρίς ακόμη για να εκφράσουμε επιστημονικά τεκμηριωμένη άποψη σε αυτό. Μπορεί ο καθένας μας να έχει μια προσωπική γνώμη, οφείλουμε όμως να είμαστε υπεύθυνοι απέναντι στον κόσμο και να ομιλούμε μόνο με επιστημονικά δεδομένα.
Οι εργαστηριακές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής είναι πολύ ενθαρρυντικές, όπως και η δική μας μελέτη, παρόλα αυτά πρέπει να περιμένουμε να γίνουν περισσότερες, μεγαλύτερες και πιο μακροχρόνιες κλινικές μελέτες πριν μιλήσουμε με βεβαιότητα. Γνωρίζουμε πάντως με βεβαιότητα πόσο επικίνδυνο και καταστροφικό είναι το συμβατικό τσιγάρο.
Είναι πιο «ασφαλής» ο ατμός των ηλεκτρονικών τσιγάρων σε σύγκριση με τον καπνό των κανονικών για τους ανθρώπους που βρίσκονται στον γύρω χώρο;
Εδώ τίθεται το πολύ σημαντικό θέμα του παθητικού καπνίσματος. Και οι αρνητικές επιτπώσεις του είναι σημαντικές. Όσο αφορά το ηλεκτρονικό τσιγάρο, κι εδώ τα δεδομένα είναι πολύ λίγα. Σίγουρα η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου εκλύει κάποιες χημικές ουσίες στο περιβάλλον.
Είχα την τύχη να προσκληθώ ως επιστημονικός σύμβουλος σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Ιταλία, και αφορούσε την σύγκριση των ουσιών που εκλύονται στην ατμόσφαιρα από την χρήση συμβατικού και ηλεκτρονικού τσιγάρου. Τα αποτελέσματα που παρουσιάσαμε στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρίας μελέτης Νικοτίνης και Καπνού που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες έδειξαν πως με την χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου εκλύονται σημαντικά λιγότερες χημικές ουσίες στο περιβάλλον, ενώ απουσίαζαν πλήρως τοξικές ουσίες όπως τολουόλη, μονοξείδιο του άνθρακα και ακρολείνη.
Είναι καλύτερα να ελαττώσει κάποιος το κανονικό τσιγάρο (μέχρι να το κόψει) ή να επιλέξει το ηλεκτρονικό τσιγάρο;
Το καλύτερο είναι για κάποιον να μην καπνίσει ποτέ. Από εκεί και πέρα, ο καπνιστής πρέπει να προσπαθήσει να το κόψει όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Σπανίως η σταδιακή ελάττωση οδηγεί σε διακοπή του καπνίσματος. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν φαρμακευτικά σκευάσματα που έχουν δείξει αξιόλογα αποτελέσματα στην διακοπή του καπνίσματος.
Δυστυχώς όμως η μακροχρόνια αποτελεσματικότητα τους είναι σχετικά μικρή, με το μεγαλύτερο ποσοστό των καπνιστών (που φτάνει και το 80% σε κάποιες μελέτες) να παραμένουν ή να ξαναγίνονται καπνιστές μετά από 1 χρόνο. Σε αυτούς τους ανθρώπους, όπου όλα τα διαθέσιμα μέσα αποτυγχάνουν, μπορεί να έχει αξία το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Είναι πάντως πολύ νωρίς για την επιστημονική κοινότητα να συστήσει επίσημα την χρήση του, και υπάρχει έντονη διαμάχη σχετικά με το θέμα.
Υπάρχουν όμως οργανισμοί όπως το Αμερικανικό Συμβούλιο Επιστήμης και Υγείας που ενθαρρύνουν την χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου ως υποκατάστατο του συμβατικού.
Μέχρι σήμερα, επαρκούν οι έρευνες ώστε να έχουμε ασφαλή συμπεράσματα για τα υπέρ και τα κατά του ηλεκτρονικού τσιγάρου;
Από τις πιο πάνω απαντήσεις μου είναι προφανές πως είμαστε ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο. Τα πρώτα δεδομένα δείχνουν πως πράγματι είναι λιγότερο βλαβερό από το συμβατικό τσιγάρο. Ελπίζω και πιστεύω ότι στο σύντομο μέλλον θα αυξηθεί σημαντικά η έρευνα, παρόλα αυτά θα χρειαστούμε πολλά χρόνια για να διερευνήσουμε όλο το φάσμα των επιπτώσεων.
Μέχρι τότε, αυτό που απαιτείται είναι να υπάρχει έλεγχος στην ποιότητα των υγρών που κυκλοφορούν, να δημιουργηθούν κανόνες και να ελεγχθεί η αγορά. Διότι δυστυχώς σήμερα μπορεί ο οποιοσδήποτε είτε να κατασκευάζει είτε να εισάγει υγρά για χρήση με το ηλεκτρονικό τσιγάρο χωρίς να απαιτείται συγκεκριμένος έλεγχος ή πιστοποίηση.
Στην Ελλάδα, έχουμε την τύχη να έχουν πραγματοποιηθεί έλεγχοι σε πολλά υγρά που κυκλοφορούν στην αγορά από πανεπιστημιακά τοξικολογικά εργαστήρια, μετά από πρωτοβουλία του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικού Τσιγάρου. Είμαστε η μοναδική χώρα στον κόσμο που έχει γίνει κάτι τέτοιο (αν εξαιρέσουμε μεμονωμένες προσπάθειες ευρωπαϊκών εταιριών). Παρόλα αυτά, πιστεύω πως είναι αναγκαίο να θεσπιστούν κανόνες από τις αρχές δημόσιας υγείας κι όχι να υποκαθίσταται ο ρόλος τους από τις επιχειρήσεις.--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν βλάπτουν την καρδιά Ενεργητικό κάπνισμα, παθητικό κάπνισμα ή ηλεκτρονικά τσιγάρα
Πηγή: http://www.nobacco.gr/images/stories/ta%20ilektronika%20tsigara%20den%20vlaptoun%20tin%20kardia%20-%20corrected%20emphasized.pdfΘέματα: Πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων - Αξιολόγηση και Διαχείριση Κινδύνων
Ημερομηνία: 25 Αυγούστου 2012
Το κάπνισμα είναι ο πλέον προβλέψιμος νοσογόνος παράγοντας τόσο για την
καρδιακή λειτουργία, όσο και για την λειτουργία των πνευμόνων και αναμένεται να
προκαλέσει ένα δισεκατομμύριο θανάτους κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα. Τα
ηλεκτρονικά τσιγάρα έχουν διατεθεί στην αγορά τα τελευταία χρόνια ως μια
ασφαλέστερη συνήθεια για τους καπνιστές, με πολλά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο
τον κόσμο να τα χρησιμοποιούν ήδη.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα προσομοιάζουν την συνήθεια του καπνίσματος παράγωντας
εισπνεόμενο ατμό. Η συσκευή αποτελείται από μια μπαταρία, ένα φυσίγγιο που
περιέχει υγρό και ένα θερμαντικό στοιχείο το οποίο θερμαίνεται και εξατμίζει το
υγρό.
Εργαστηριακές αναλύσεις των υγρών αναπλήρωσης δείχνουν ότι είναι λιγότερο τοξικά από τα κανονικά τσιγάρα. Οι περισσότερες μελέτες δεν έχουν βρει καθόλου
νιτροζαμίνες, αλλά ακόμη και σε μελέτες όπου νιτροζαμίνες ανιχνεύθηκαν, τα
επίπεδα που ανιχνεύθηκαν ήταν 500-1400 φορές μικρότερα από την ποσότητα που
υπάρχει σε ένα τσιγάρο καπνού. Αυτό σημαίνει ότι
ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο θα πρέπει να χρησιμοποιείται καθημερινά για 4-12 μήνες για να πάρει κανείς το ποσό των νιτροζαμινών που υπάρχουν σε ένα μόνο τσιγάρο καπνού.
Επειδή οι καρδιακές παθήσεις είναι η κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας
στους καπνιστές, με το 40% των θανάτων των καπνιστών να οφείλεται στην
στεφανιαία νόσο και μόνο, η ερευνητική ομάδα αποφάσισε να διενεργήσει την πρώτη
κλινική μελέτη για τις οξείες συνέπειες της χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων στην
καρδιακή λειτουργία.
Αποφασίστηκε να συγκρίνουν τα αποτελέσματά τους με τις οξείες επιπτώσεις των
κανονικών τσιγάρων στην καρδιακή λειτουργία,
αφού τα ηλεκτρονικά τσιγάρα
πωλούνται σε καπνιστές και μόνο, ως εναλλακτικός τρόπος καπνίσματος. Προηγούμενες μελέτες έχουν αποδείξει ότι το κάπνισμα προκαλεί σημαντικές
δυσλειτουργίες στην λειτουργία του μυοκαρδίου. Αυτό δείχνει ότι μια υποκλινική
δυσλειτουργία είναι ήδη παρούσα σε φαινομενικά υγιείς νέους που καπνίζουν
παραδοσιακά τσιγάρα καπνού. Ο στόχος της μελέτης ήταν να αξιολογήσει κατά πόσο
αυτές οι ενδείξεις προκλινικής ασθένειας εμφανίζονται σε ένα παρόμοιο πληθυσμό
μετά τη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων.
Οι ερευνητές μελέτησαν την λειτουργικότητα του μυοκαρδίου σε 20 υγιείς νέους,
καθημερινούς καπνιστές ηλικίας 25-45 ετών πριν και μετά το κάπνισμα ενός
παραδοσιακού τσιγάρου καπνού και 22 καθημερινούς χρήστες ηλεκτρονικού
τσιγάρου της ίδιας ηλικίας πριν και μετά τη χρήση της συσκευής για 7 λεπτά.
Στην μελέτη πήραν μέρος έμπειροι χρήστες των ηλεκτρονικών τσιγάρων επειδή
χρησιμοποιούν τη συσκευή πιο εντατικά από ότι οι νέοι χρήστες. Παρόλο που οι δύο
ομάδες ήταν ίδιας ηλικίας, οι χρήστες των ηλεκτρονικών τσιγάρων, είχαν κατά 44%
μεγαλύτερη συνολική έκθεση στο κάπνισμα σε σχέση με τους καπνιστές
παραδοσιακού τσιγάρου.
Για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, χρησιμοποιήθηκε ένα από τα πιο εμπορικά υγρά
αναπλήρωσης με συγκέντρωση νικοτίνης 11mg/ml. Αυτό
ελέγχθηκε από ένα ανεξάρτητο εργαστήριο τοξικολογίας και βρέθηκε ότι δεν περιέχει
καθόλου νιτροζαμίνες ή πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες.
Η λειτουργικότητα του μυοκαρδίου εξετάστηκε χρησιμοποιώντας καρδιακό
υπερηχογράφημα (ηχωκαρδιογραφία) και αιμοδυναμικές μετρήσεις (αρτηριακή πίεση και
καρδιακή συχνότητα).
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το κάπνισμα ενός παραδοσιακού τσιγάρου καπνού
οδήγησε σε σημαντική οξεία δυσλειτουργία του μυοκαρδίου, ενώ αντίθετα το
κάπνισμα του ηλεκτρονικού τσιγάρου δεν είχε οξείες αρνητικές επιπτώσεις στην
καρδιακή λειτουργία. Το κάπνισμα ενός τσιγάρου καπνού είχε σημαντικές
αιμοδυναμικές συνέπειες, με σημαντική αύξηση της συστολικής και διαστολικής
αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού. Σε αντίθεση, η χρήση του
ηλεκτρονικού τσιγάρου παρήγαγε μόνο μια ελαφρά αύξηση της διαστολικής
αρτηριακής πίεσης. Ο Δρ. Φαρσαλινός δήλωσε: "Αυτό είναι μια ένδειξη ότι αν και η
νικοτίνη ήταν παρούσα στο υγρό που χρησιμοποιήθηκε (11mg/ml),
απορροφάται με χαμηλότερο ρυθμό σε σύγκριση με κανονικό κάπνισμα. “ Η εξέταση της ηχωκαρδιογραφίας επικεντρώθηκε στην λειτουργία της αριστερής
κοιλίας, το τμήμα αυτό της καρδιάς που λαμβάνει οξυγονωμένο αίμα από τους
πνεύμονες (πλήρωση ή διαστολική φάση) και στη συνέχεια παραδίδει το αίμα σε όλο
το σώμα (άντληση ή συστολική φάση). Οι ερευνητές βρήκαν σημαντικές διαταραχές
στην διαστολική φάση της λειτουργίας της αριστερής κοιλίας μετά από το κάπνισμα
ενός και μόνο παραδοσιακού τσιγάρου, με τέσσερις ηχωκαρδιογραφικές
παραμέτρους να καταδεικνύουν επιδείνωση της λειτουργίας.
Σε αντίθεση καμία από τις
παραμέτρους δεν έδειξε οποιαδήποτε σημαντική επιδείνωση μετά τη χρήση του
ηλεκτρονικού τσιγάρου. "Η διαστολική δυσλειτουργία είναι πολύ σημαντική, διότι είναι
συνήθως η πρώτη διαταραχή που ανιχνεύεται πριν από την ανάπτυξη οποιασδήποτε
κλινικά εμφανής καρδιακής ασθένειας" είπε ο Δρ Φαρσαλινός.
Και πρόσθεσε: «Είναι πάρα πολύ νωρίς για να πούμε αν το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι
μια επανάσταση στη μείωση των επιβλαβών συνεπειών του καπνού, αλλά οι σίγουρα
οι δυνατότητες υπάρχουν. Είναι το μόνο διαθέσιμο προϊόν που αντιμετωπίζει τόσο την
χημική (πρόσληψη νικοτίνης) όσο και την ψυχολογική (εισπνοή και εκπνοή «καπνού»,
απασχόληση των χεριών κλπ) εξάρτηση από το κάπνισμα. Εργαστηριακές αναλύσεις έδειξαν
ότι είναι σημαντικά λιγότερο τοξικό και η μελέτη μας δεν έδειξε καμία σημαντική διαταραχή
στην καρδιακή λειτουργία μετά από οξεία χρήση."
Ο Δρ Φαρσαλινός συνέχισε: "Χρειάζονται κι άλλες κλινικές μελέτες που πρέπει να
γίνουν πριν προτείνουμε το ηλεκτρονικό τσιγάρο σαν ένα επαναστατικό προϊόν.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τους ακραίους κινδύνους που σχετίζονται με το
κάπνισμα παραδοσιακών τσιγάρων, επί του παρόντος τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν
ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι λιγότερο επιβλαβή και η αντικατάσταση των
παραδοσιακών τσιγάρων με ηλεκτρονικά τσιγάρα μπορεί να είναι ευεργετική για την
υγεία. "
Ο Δρ Φαρσαλινός θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα της έρευνας του, κατά τη
διάρκεια της Επιστημονικής Συνόδου της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρίας ESC
Congress 2012 αύριο.
Συντελεστές:
Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, MD1, Δημήτρης Τσιάπρας, MD1, Σταμάτης
Κυρζόπουλος, MD1, και ο Βασίλης Βούδρης, MD1 , Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό
Κέντρο, Αθήνα, Ελλάδα
Συγγραφείς: Δρ Κωνσταντίνος Φαρσαλινός (Ελλάδα), Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό
Κέντρο
72 Απαντήσεις
11940 Εμφανίσεις
