ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΜΠΑΤΑΡΙΩΝ ΣΕ MODS

[Vangos]

ΠΑΡΑΚΑΛΩ, ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ:

Υπάρχουν αρκετά νήματα στο φόρουμ σχετικά με την χρήση των επαναφορτιζόμενων μπαταριών για η.τ. Πρόσφατα άνοιξε αυτό http://e-kapnisma.gr/index.php/topic,6563.0.html το νήμα για μια είδηση από το ECF, ότι ένα μοντ έσκασε στο πρόσωπο του χρήστη, στέλνοντας τον στην εντατική. Δεν υπάρχουν νεώτερα για την υπόθεση, απ' όσο ξέρω, εκτός από το ότι χρησιμοποιούσε δύο μικρές μπαταρίες Tenergy LiFePo4 σε σειρά. Εξαιτίας αυτού θα δείτε επανειλημμένες προειδοποιήσεις στο κείμενο που ακολουθεί.


Το ECF μόνιμη ανάρτηση σχετικά με τη χρήση και την ασφάλεια των μπαταριών, η οποία ανανεώνεται με τα τελευταία στοιχεία. Πρόκειται για εξαιρετική δουλειά, που έχει συγκεντρωμένες όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε για να αποφασίσουμε τι μπαταρίες θα πάρουμε, το πως πρέπει να τις χρησιμοποιούμε και κυρίως λέει τα πράγματα με το όνομα τους σχετικά με τους κινδύνους τόσο από τη χρήση (ορισμένων) μπαταριών, όσο και (ορισμένων) μοντς. Ίσως φαίνεται κάπως υπερβολικός ο τόνος σχετικά με τους κινδύνους, αλλά είναι καλύτερα να τρομάξουμε λίγο, παρά να ψαχνόμαστε μετά… Η σελίδα του ECF είναι αυτή http://www.e-cigarette-forum.com/forum/ecf-library/129569-rechargeable-batteries.html. Προσπάθησα να το μεταφράσω χωρίς τη χρήση αυτόματου translator, για να μπορεί να βγαίνει νόημα. Επίσης κράτησα τα περισσότερα τονισμένα σημεία όπως είναι στο πρωτότυπο.


Είναι μεγάλο κείμενο, αλλά αξίζει να το διαβάσει κανείς, γιατί δεν είναι μόνο θεωρητικό, αλλά έχει συμβουλές και οδηγίες για πρακτικά, καθημερινά θέματα για τους χρήστες η.τ. Για τους βιαστικούς προτείνω να διαβάσουν τις παραγράφους "Γιατί εκρήγνυνται οι μπαταρίες;" και "Είναι τα μοντς ασφαλή;"




Γενική συμβουλή

ΜΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ UNPROTECTED ΕΠΑΝΑΦΟΡΤΙΖΟΜΕΝΕΣ LI-ION ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ ΣΕ  ΜΟΝΤ
---ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ PROTECTED LI-ION ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ Η LI-MN---


ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΜΟΝΟ ΕΠΑΝΑΦΟΡΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ - ΠΟΤΕ ΚΟΙΝΕΣ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ

Η συμβουλή μας είναι ότι η καλύτερη και ασφαλέστερη επιλογή μπαταρίας για μοντς είναι οι επαναφορτιζόμενες AW IMR Li-Mn.


Είναι μπαταρίες "ασφαλούς χημείας" που δεν χρειάζονται κύκλωμα προστασίας και έχουν μεγάλη δυνατότητα ταχείας εκφόρτισης, πράγμα που σημαίνει ότι είναι ασφαλέστερες για χρήση σε συσκευές υψηλών απαιτήσεων σε ρεύμα, όπως οι ατμοποιητές.


Θεωρείται γενικά ότι η καλύτερη επιλογή είναι η μεγαλύτερη μπαταρία AW Li-Mn που μπορεί να χωρέσει στο μοντ.


Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι καμία επαναφορτιζόμενη μπαταρία λιθίου δεν μπορεί να θεωρηθεί "ασφαλής" - αυτό απλά δεν είναι δυνατόν. Όταν αναφερόμαστε σε "ασφαλέστερη" εννοούμε την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας να σκάσει στο πρόσωπο ενός χρήστη που μόλις έβγαλε την μπαταρία από τον φορτιστή και την έβαλε σε μια συσκευή με υψηλές απαιτήσεις τροφοδοσίας, την οποία έχει μπροστά στο πρόσωπο του. Οι ατμοποιητές θεωρούνται συσκευές με υψηλές απαιτήσεις για αυτού του είδους τις μπαταρίες. Δεν αναφερόμαστε σε κανέναν  άλλο ορισμό σχετικής "ασφάλειας".


Όλες οι μπαταρίες λιθίου μπορούν να πάρουν φωτιά αν υποστούν κακή μεταχείριση. Αυτή μπορεί να είναι η υπερβολική φόρτιση τους, εξαιτίας ελαττωματικού φορτιστή, η τοποθέτηση τους σε περιορισμένο χώρο (όπως σε μοντ ή σε τσέπη) με τον διακόπτη λειτουργίας απασφαλισμένο, το βραχυκύκλωμα τους είτε με συνεχές πάτημα του κουμπιού είτε από βλάβη του μοντ, ή άλλη παρόμοια μεταχείριση.


Οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες λιθίου δεν είναι ασφαλείς με την απόλυτη έννοια και ποτέ δεν πρέπει να θεωρούνται ασφαλείς. Η ιδανική επαναφόρτιση τους πρέπει να γίνεται σε μεταλλική επιφάνεια για την περίπτωση φωτιάς και ποτέ δεν πρέπει να επαναφορτίζονται χωρίς επίβλεψη. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε μοντ που δεν έχει ειδικό διακόπτη κλεισίματος. Αν επιλέξετε να αγνοήσετε τα παραπάνω πρέπει να αποδεχθείτε και τις συνέπειες.


Οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες λιθίου δεν είναι απολύτως ασφαλείς, όπως δεν είναι απολύτως ασφαλές και ένα μοντ με τέτοιες μπαταρίες.


Χρησιμοποιείτε μόνο επαναφορτιζόμενες "ασφαλούς χημείας", όπως οι Li-Mn στα μοντς, ή μπαταρίες Li-Ion 3.7 volt με κύκλωμα προστασίας. Υψηλής ποιότητας Li-FePo4 μπορούν να χρησιμοποιηθούν - ΑΛΛΑ ΜΗΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΧΑΜΗΛΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ, όπως οι Tenergy γιατί έχουν πολύ χαμηλή κατάταξη C, συνήθως 1C, ενώ μιά 'πραγματική' Li-FePo4 έχει κατάταξη από 5C ως 10C.


Χρησιμοποιείτε μόνο επαναφορτιζόμενες μπαταρίες. Ποτέ μην χρησιμοποιείτε κοινές μπαταρίες σε οποιοδήποτε μοντ ή Η.Τ. Υπάρχει περίπτωση, αν μπερδευτούν με τις επαναφορτιζόμενες, φορτιστούν και χρησιμοποιηθούν, να εκραγούν αμέσως μόλις λειτουργήσει ο ατμοποιητής (και αυτό έχει συμβεί).


Το ίδιο φυσικά μπορεί να συμβεί και με μια επαναφορτιζόμενη Li-Ion χωρίς κύκλωμα προστασίας, αλλά η έκρηξη μιας κοινής μπαταρίας είναι ιδιαίτερα βίαιη γιατί δεν υπάρχουν τρύπες διαφυγής αερίων σ' αυτές. Σε έκρηξη μοντ με κοινές μπαταρίες που είχαν φορτιστεί κατά λάθος και χρησιμοποιήθηκαν στα 6 volt, αναφέρθηκε ότι είχε ως αποτέλεσμα σπασμένο σαγόνι και δόντια.


Η έκρηξη οφείλεται στην ανεξέλεγκτη διαφυγή θερμότητας όταν η μπαταρία υπερφορτιστεί και μετά κληθεί να λειτουργήσει σε συνθήκες τροφοδοσίας πάνω από τα όρια της (όπως συχνά είναι οι συνθήκες λειτουργίας της με ατμοποιητές, δεδομένου ότι οι περισσότερες μικρές μπαταρίες δεν μπορούν να παράσχουν με ασφάλεια αρκετό ρεύμα για έναν ατμοποιητή, ο οποίος μπορεί να απαιτήσει από 1 μέχρι και 2.5 amps). Οι μπαταρίες με κύκλωμα προστασίας έχουν ένα μικρό ηλεκτρονικό ενσωματωμένο κύκλωμα που ενεργοποιείται σε διάφορες περιπτώσεις βλάβης. Οι μπαταρίες Li-Mn (και μερικές LiFePo4) πάντως μπορούν να ανταπεξέλθουν σε μεγαλύτερα φορτία με ασφάλεια.


Όσο περισσότερες οι μπαταρίες και όσο περισσότερα τα volt, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος. Έχουν αναφερθεί περιστατικά με μία μπαταρία χωρίς προστασία, αλλά ο κίνδυνος αυξάνεται όταν υπάρχουν μπαταρίες σε σειρά. Στατιστικά, οι χρήστες που ανεβαίνουν στα 6 volt και πάνω έχουν περισσότερες πιθανότητες ατυχήματος.


Επειδή το κύκλωμα προστασίας σε μια μπαταρία Li-Ion μπορεί να πάθει βλάβη, οι Li-Mn ή οι υψηλής ποιότητας Li-FePo4 μπαταρίες είναι πραγματικά ασφαλέστερες. Μην χρησιμοποιείτε φτηνές Li-FePo4 μπαταρίες.

ΟΛΑ ΤΑ ΜΟΝΤΣ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΕΝΑΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΔΙΑΚΟΠΤΗ ON/OFF ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΑΚΟΠΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ.
ΤΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΜΟΝΤΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΠΑΚΙ ΑΠΟΣΠΩΜΕΝΟ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΚΡΗΞΗΣ.
ΜΗΝ ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΜΟΝΤΣ ΧΩΡΙΣ ΑΥΤΑ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ.

Επαναφορτιζόμενες μπαταρίες
Προτείνουμε για χρήση σε μοντς επαναφορτιζόμενες μπαταρίες Li-Mn ή άριστης ποιότητας Li-FePo4, που πρέπει να προτιμώνται από τις επαναφορτιζόμενες Li-Ion. Κατά σειρά:


1. AW IMR Li-Mn επαναφορτιζόμενες
2. AW Li-FePo4 επαναφορτιζόμενες (πρέπει να φορτίζονται σε ειδικό φορτιστή). Σημειώστε ότι οι μπαταρίες αυτές είναι κυρίως 3βολτες, άρα η τάση του συστήματος θα είναι χαμηλότερη από το κανονικό.
3. Καλής ποιότητας (όπως οι AW ή οι Pila) επαναφορτιζόμενες Li-Ion με κύκλωμα προστασίας.
4. Διάφορες επαναφορτιζόμενες Li-Ion με κύκλωμα προστασίας, από γνωστές μάρκες όπως Trust/Ultra/Sure fire.
5. Η τελευταία επιλογή είναι οι επαναφορτιζόμενες Li-Ion με κύκλωμα προστασίας χωρίς όνομα.
6. επαναφορτιζόμενες Li-Ion χωρίς κύκλωμα προστασίας δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται.
7. Κοινές μπαταρίες (μη επαναφορτιζόμενες) δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται.


Μπαταρίες Li-FePo4 μπορούν να χρησιμοποιηθούν εφόσον είναι άριστης ποιότητας και έχουν κατάταξη 4C και πάνω.


Αν χρησιμοποιείτε μπαταρίες Li-Ion προτείνουμε αυτές που έχουν κύκλωμα προστασίας, καθώς οι απλές επαναφορτιζόμενες Li-Ion μπορούν να εκραγούν κάτω από ορισμένες συνθήκες (υπερφόρτιση, βραχυκύκλωμα, υπερβολική αποφόρτιση, υπερβολική τάση), τις οποίες τα κυκλώματα προστασίας μπορούν να αποτρέψουν. Η ανεξέλεγκτη διαφυγή θερμότητας (που έχει ως αποτέλεσμα την βίαιη αποβολή αερίων ή την έκρηξη) μπορεί να εμφανιστεί με τις μπαταρίες αυτές, καθώς έχουν συνήθως κατάταξη 1C, δηλαδή ο ρυθμός αποφόρτισης είναι ίσος με την χωρητικότητα τους - δεν υπάρχει δηλαδή αρκετή αποθηκευμένη ισχύς για να τροφοδοτήσουν επαρκώς έναν ατμοποιητή, ο οποίος απαιτεί περισσότερα αμπέρ απ' όσα μια μικρή μπαταρία Li-Ion μπορεί να παράσχει.


Δεν πρόκειται για συχνό φαινόμενο, αλλά συμβαίνει. Σημειώστε ότι η πιθανότητα εμφάνισης αυτού του είδους βλάβης μπορεί να ελαχιστοποιηθεί χρησιμοποιώντας όσο το δυνατόν μεγαλύτερης χωρητικότητας μπαταρίες μπορούμε να βρούμε, εφόσον αυτές δεν θα πιέζονται τόσο πολύ. Τα περισσότερα περιστατικά συμβαίνουν με μικρές μπαταρίες όπως οι RCR123, παρά με μεγάλες μπαταρίες, πιθανόν γι' αυτόν τον λόγο.


Τα κυκλώματα προστασίας ενεργοποιούνται και συνήθως σταματούν αυτά τα περιστατικά. Το κύκλωμα προστασίας είναι ενσωματωμένο στην μπαταρία - η χάλκινη επιφάνεια που βλέπουμε στον αρνητικό πόλο της μπαταρίας είναι το κάτω μέρος της βάσης της πλακέτας του κυκλώματος προστασίας. Γι'αυτό οι μπαταρίες με κύκλωμα προστασίας έχουν συνήθως μεγαλύτερο ύψος από αυτές χωρίς προστασία, καθώς το κύκλωμα πρέπει να προστεθεί στο κάτω μέρος τους.




Τύποι επαναφορτιζόμενων μπαταριών


Li-Ion
Αυτού του τύπου των 3,6 βολτ (ή 3 βόλτ στην περίπτωση των περισσότερων RCR123) είναι βασικά αυτές που χρησιμοποιούνται στα μοντς. Είναι ασφαλέστερο να χρησιμοποιούμε τις προστατευμένες εκδόσεις τους, δεδομένου ότι οι μπαταρίες Li-Ion είναι ευπαθείς σε θερμική απώλεια και βίαιη διαφυγή αερίων ή ακόμα και έκρηξη σε κάποιες περιπτώσεις. Το θερμό αέριο που εκτοξεύεται είναι υδρογόνο, το οποίο και μόνο του καίγεται πολύ έντονα. Επειδή είναι πιθανό το μοντ να εκραγεί μπροστά στο πρόσωπο του χρήστη, ο οποίος έχει μόλις φορτίσει και τοποθετήσει τις μπαταρίες, με το πρώτο πάτημα του κουμπιού, μπορεί να (και ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΗΔΗ ΕΧΕΙ) υποστεί άσχημο τραυματισμό, από μώλωπες στο πρόσωπο και τραυματισμούς ματιών μέχρι εγκαύματα από το αέριο.


Περιστατικό που συνέβη σε χρήστη φακού είχε ως αποτέλεσμα σοβαρή δηλητηρίαση που κράτησε αρκετές ημέρες, από την είσοδο των χημικών της μπαταρίας στις πληγές που του προκάλεσε η έκρηξη.


ΟΙ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ ΑΥΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ – ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΜΟΝΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΜΕΝΕΣ LI-ION ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ


Μια μπαταρία Li-Ion δεν παρουσιάζει «φαινόμενο μνήμης», άρα μπορεί να φορτιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του κύκλου εκφόρτισης χωρίς συνέπειες. Δεν χρειάζεται να φορτιστεί για πρώτη φορά πολύ ώρα, ούτε «στρώσιμο» κατά την πρώτη χρήση, δηλαδή μια πλήρη αποφόρτιση και μετά μια πλήρη φόρτιση. Αυτά τα φαινόμενα μνήμης εμφανίζονται σε άλλους τύπους μπαταριών, όπως οι NI-Cad και ΔΕΝ ΑΦΟΡΟΥΝ τις μπαταρίες Li-Ion.


Αυτές οι μπαταρίες έχουν ονομαστική τιμή 3,6 ή 3,7 βολτ (είναι το ίδιο πράγμα). Φορτίζονται πλήρως στα 4,2 βολτ και όταν αποφορτίζονται δεν πρέπει να πέφτουν κάτω από 3 βολτ, γιατί υφίστανται βλάβες. Μπορούν να επαναφορτιστούν οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια του κύκλου αποφόρτισης, αφού δεν έχουν φαινόμενο μνήμης όπως οι παλιότερες Ni-Cad, και μάλιστα προτείνεται να τις επαναφορτίζουμε πριν από την πλήρη αποφόρτιση γιατί με αυτό παρατείνεται η διάρκεια ζωής τους. Θεωρητικά μπορούν να επαναφορτιστούν μέχρι 300 φορές, αλλά αυτό αναφέρεται σε ιδανικές συνθήκες – 150 φορτίσεις είναι πιο πιθανός αριθμός. Μην τις αφήνετε να αποφορτιστούν τελείως και θα ζήσουν περισσότερο.


Οι περισσότερες, αν και όχι όλες, οι μπαταρίες Li-Ion είναι στην πραγματικότητα Li-CoO2 (ή αλλιώς Li-Co), λιθίου-διοξειδίου του κοβαλτίου. Η αλήθεια είναι ότι όλες οι μπαταρίες στις οποίες αναφερόμαστε (Li-Ion, Li-Mn, Li-FePo4) είναι ουσιαστικά στοιχεία Li-Ion, αλλά χρησιμοποιούμε την ονομασία Li-Ion για τον τύπο Li-Co.


Οι μπαταρίες Li-Ion δεν έχουν καλό δείκτη C, για χρήση με συσκευές που απαιτούν υψηλή αποφόρτιση, όπως η τροφοδοσία ενός ατμοποιητή. Επίσης, όπως πολλά προϊόντα, οι μπαταρίες συχνά παρουσιάζονται με υπερτιμημένες δυνατότητες και η πραγματική κατάταξη τους είναι πλησιέστερα στο 0,5C και όχι στο 1C που δίνει πολλές φορές ο κατασκευαστής. Για παράδειγμα η τυπική πραγματική δυνατότητα αποφόρτισης μιας επαναφορτιζόμενης RCR123 είναι περίπου 500mA, δηλαδή μισό αμπέρ, το οποίο είναι προφανώς πολύ χαμηλό για να τροφοδοτήσει οποιονδήποτε ατμοποιητή, αφού αυτοί χρειάζονται από 1 αμπέρ και πάνω. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι μπαταρίες δεν αντέχουν – υποβάλλονται σε εξαντλητική χρήση. Οι μπαταρίες αυτές ουσιαστικά δεν κάνουν για τη δουλειά γιατί είναι πολύ μικρές. Το φυσικό μέγεθος είναι σημαντικό για μια μπαταρία.


Πλεονεκτήματα των Li-Ion
Χαμηλός δείκτης αυτό-αποφόρτισης (δηλ. διατηρούνται φορτισμένες όταν δεν χρησιμοποιούνται)
Δεν έχουν φαινόμενο μνήμης
Μεγάλη διάρκεια ζωής, περίπου 200-300 φορτίσεις
Φτηνές, σε σύγκριση με κάποιους άλλους τύπους


Μειονεκτήματα
Φτωχή απόδοση σε υψηλή αποφόρτιση
Συσκευές που απαιτούν μεγάλη τροφοδοσία (όπως τα η.τ.) συντομεύουν τη διάρκεια ζωής τους
Μπαταρίες χωρίς προστασία είναι επικίνδυνες σε απαιτητική χρήση και μπορεί να εκραγούν.
Τα ηλεκτρονικά κυκλώματα προστασίας μπορεί να χαλάσουν εξαιτίας στατικού ηλεκτρισμού ή ελαττωματικού φορτιστή, με αποτέλεσμα η μπαταρία να μην διαθέτει πλέον προστασία και  να μην υπάρχει καμία ένδειξη για να το καταλάβουμε.


IMR Li-Mn


Στους κατασκευαστές τους περιλαμβάνονται οι AW και BDL. Οι AW θεωρούνται καλύτερης ποιότητας. Οι μπαταρίες αυτού του τύπου είναι μάλλον απίθανο να εκραγούν κατά τη χρήση. Προτείνονται αντί για τις Li-Ion και δεν χρειάζονται κύκλωμα προστασίας. Είναι υψηλής ποιότητας και επομένως ακριβές – αλλά ό,τι πληρώνεις, παίρνεις.


Σημειώσεις
Δεν παρουσιάζουν φαινόμενο μνήμης


Προφυλάξεις
Έχουν δυνατότητα υψηλής αποφόρτισης και επομένως ίσως είναι καλό να υπάρχει κύκλωμα προστασίας στην κύρια συσκευή. Ο δείκτης αποφόρτισης είναι πολλές φορές 8C, πράγμα που σημαίνει ότι θα υπάρχουν διαθέσιμα πολλά αμπέρ σε περίπτωση βραχυκυκλώματος.
Υπερφορτίζονται από φορτιστές παλιάς τεχνολογίας και μπορεί να εκραγούν.
Η υπερφόρτιση (πάνω από 4,25 βολτ) μειώνει την διάρκεια ζωής τους, η οποία είναι 500 φορτίσεις, υπό ιδανικές συνθήκες.
Αποφόρτιση κάτω από τα 3,5 βολτ συντομεύει τον χρόνο ζωής τους.
Αν μια Li-Mn συνεχίσει να λειτουργεί κάτω από την ελάχιστη τάση, το στοιχείο παρουσιάζει αλλοιώσεις. Καθώς δεν υπάρχει κύκλωμα διακοπής της αποφόρτισης, όπως στις προστατευμένες Li-Ion, είναι θέμα που χρειάζεται προσοχή.



 Li-FePo4
Και αυτές έχουν "ασφαλή χημικά", είναι νεώτερης τεχνολογίας και ακριβότερες από τις Li-Ion. Η τεχνολογία τους είναι ασφαλής και δεν χρειάζονται κύκλωμα προστασίας. Κατασκευάζονται από την AW και είναι πολύ καλή επιλογή, καθώς έχουν την ικανότητα να αντέχουν το μεγάλο φορτίο ενός η.τ. Έχουν το ίδιο σχήμα με τις Li-Ion που χρησιμοποιούνται στα μοντς και είναι εξαιρετική εναλλακτική λύση, προτιμότερη απ' όλες τις απόψεις, πλην του κόστους - σημειώστε όμως τις δύο σημειώσεις παρακάτω.


Προσοχή: μερικές Li-FePo4 δεν είναι κατάλληλες, καθώς έχουν δείκτη αποφόρτισης μόνο 1C. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΠΟΛΥ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΟΙ.


Σημειώσεις
Πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής με 1.000 φορτίσεις σε ιδανικές συνθήκες.
Δεν παρουσιάζουν φαινόμενο μνήμης.
Φορτίζονται γρήγορα


Προφυλάξεις
Μην τις συνδέετε σε παράλληλη διάταξη
Να χρησιμοποιούνται μόνο δύο όταν συνδέονται σε σειρά.
Ο δείκτης αποφόρτισης είναι συνήθως 5 με 8C και μερικές φορές 10C, συνεπώς άνετα τροφοδοτούν αποτελεσματικά τους ατμοποιητές, αλλά χρειάζεται προσοχή για βραχυκυκλώματα. Για παράδειγμα η 26650 μπορεί να δώσει μέχρι 70 αμπερ σε περίπτωση βραχυκυκλώματος.


Ιδιαίτερες προφυλάξεις
Χρειάζονται ειδικό φορτιστή - διαφορετικό από τους άλλους τύπους.
Μερικές Li-FePo4 έχουν εξαιρετικά χαμηλό δείκτη αποφόρτισης, λιγότερο από 1C (πχ. οι Tenergy), και συνιστάται να ελέγχουμε τον δείκτη αυτόν πριν από την αγορά τους.
ΜΗΝ ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ αυτές τις χαμηλής ποιότητας μπαταρίες, αφού εκτός από τα υπόλοιπα φαίνεται ότι έχουν απόδοση χαμηλότερη ακόμα και από τις μικρές Li-Ion.


Οι LiFePo4 της AW θεωρούνται οι καλύτερες. Έχουν πολύ ψηλότερο δείκτη αποφόρτισης από τις Tenergy για παράδειγμα - οι μικρές Tenergy δεν είναι κατάλληλες γι' αυτή τη δουλειά.


ΠΡΟΣΟΧΗ: οι περισσότερες LiFePo4 λειτουργούν σε τάση αρκετά χαμηλότερη από τις ισοδύναμες Li-Ion, δηλαδή στα 3,2 βολτ και δεν μπορούν να φορτιστούν στους φορτιστές για Li-Ion. Η AW κατασκευάζει μια LiFePo4 στα 3,6 βολτ (την 14500) αλλά αυτό είναι η εξαίρεση. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κάποιοι χρήστες να τις υπερφορτίσουν, αφού η ΜΕΓΙΣΤΗ τάση που μπορούν να έχουν είναι 3,6 βολτ, ενώ οι συνηθισμένοι φορτιστές για Li-Ion δίνουν 4,2 βολτ. Εξαιτίας αυτού, οι επαναφορτιζόμενες Li-Mn της AW θεωρούνται η καλύτερη επιλογή για μοντς.
 ΠΟΤΕ μην βάζετε 3βολτες μπαταρίες σε φορτιστή 3,6 βολτ. Οι LiFePo4 με ελάχιστες εξαιρέσεις είναι 3βολτες μπαταρίες. Οι μπαταρίες μεγέθους RCR123 μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε σειρά για ονομαστική τάση 6 βολτ.




Ασφαλείς και λιγότερο ασφαλείς μπαταρίες σύμφωνα με το ECF


Δύο βασικοί παράγοντες λήφθησαν υπ΄όψη: η κατάταξη C και, στην περίπτωση των Li-Ion, το αν έχουν ενσωματωμένο κύκλωμα προστασίας. Οι προτεινόμενες μπαταρίες έχουν δείκτη  C μεγαλύτερο από 1amp/1000mA


1. Η μεγαλύτερη μπαταρία είναι η καλύτερη για ένα μοντ
2. Οι καλύτεροι κατασκευαστές είναι οι AW, Pila και Wolf Eyes
3. Οι καλύτεροι τύποι μπαταριών είναι κατά σειρά:
α)Li-Mn
β)Li-FePo4 με κατάταξη C τουλάχιστον 4C
γ)Li-Ion με κύκλωμα προστασίας




Κατάταξη ισχύος επαναφορτιζόμενων μπαταριών
Ο κρίσιμος παράγοντας για τη χρήση (επαναφορτιζόμενων μπαταριών) στα Η.Τ. μοντς είναι η κατάταξη σε C (ρεύμα αποφόρτισης). Η μικρότερη τιμή για ασφαλή και αποτελεσματική χρήση στο η.τ. είναι 1amp (1000mA), αλλά το επιθυμητό είναι η τιμή αυτή να είναι μεγαλύτερη - 2 amps (2000mA) ή περισσότερο, καθώς ένας ατμοποιητής συνήθως καταναλώνει 1 με 2Α.


Πίνακας κατάταξης C ανάλογα με το μέγεθος
1C ή λιγότερο: κακής ποιότητας Li-FePo4
1C (κατ'εκτίμηση) γενικά για Li-Ion, εκτός αν αναγράφεται διαφορετική τιμή
1,5C για ultra/trust/sure -fire Li-Ion
2C για AW ICR (Li-Ion)  (protected)
3c για BDL 10440 IMR (Li-Mn)
5C για BDL 14500 IMR (Li-Mn)
8C για AW 14500 και 16340 IMR (Li-Mn)
10C για AW 18650 IMR (Li-Mn)
10C για AW Li-FePo4


Οι Tenergy κλπ Li-FePo4 έχουν κατάταξη C μικρότερη από 0,55Α (~1C) και δεν κάνουν για χρήση σε η.τ.


Την μέγιστη αποφόρτιση βρίσκουμε με τον τύπο mAh/1000 X κατάταξη C
Παράδειγμα: μιά AW IMR Li-Mn 14500 έχει χωρητικότητα 600mAh. Η κατάταξη C είναι 8C, δηλαδή μπορεί να δώσει 8 φορές την χωρητικότητα της. Επομένως η μέγιστη αποφόρτιση είναι:


600 Χ 8 / 1000 = 4800 / 1000 = 4.8 amps


Αυτό δείχνει ότι είναι αρκετά δυνατή για να τροφοδοτήσει με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα έναν ατμοποιητή - κάτι που μερικές 14500 δεν μπορούν να κάνουν. Με άλλα λόγια είναι λιγότερο πιθανό να σημειωθεί ανεξέλεγκτη απώλεια θερμότητας αν η μπαταρία παρουσιάσει εσωτερικό ελάττωμα την ώρα που τροφοδοτεί μια συσκευή που τραβάει σχετικά υψηλό φορτίο, όπως ο ατμοποιητής και δεν θα έχει μεγάλη πτώση της τάσης της όταν τροφοδοτεί τον ατμοποιητή.


Χρήσιμοι τύποι
Απαίτηση σε ρεύμα = τάση/αντίσταση
Π.χ. σε ένα μοντ που λειτουργεί στα 5 volt συνδέουμε έναν ατμοποιητή με αντίσταση 2.5Ω. Η απαίτηση σε ρεύμα είναι 5/2,5 = 2
άρα η μπαταρία πρέπει να παρέχει 2 amps.


Ενέργεια που καταναλώνεται από ατμοποιητές σε βατ = volts x amps, ή volts x volts /
αντίσταση
Παράδειγμα: ένα μοντ 5 βολτ παρέχει 2 amps στον ατμοποιητή με αντίσταση 2,5Ω. Ποιά είναι η ενέργεια;
5Χ2=10
Ο ατμοποιητής καταναλώνει 10 βατ
ή
5 Χ 5/2,5 = 10 βατ.


Γιατί εκρήγνυνται οι μπαταρίες;


Μέχρι πριν από λίγο καιρό δεν ήταν ξεκάθαρο, αλλά σήμερα είμαστε αρκετά σίγουροι για την απάντηση. Υπάρχουν αρκετές αιτίες αλλά, με μεγάλη διαφορά, η πιο πιθανή είναι η υπερβολική πίεση μια μπαταρίας που παρουσιάζει κάποιο ελάττωμα. Ακολουθούν οι απαντήσεις που έχουμε σήμερα, κατά σειρά πιθανότητας:


Η υπερβολική απαίτηση παροχής ρεύματος (σε αμπερ) από μια μπαταρία που δεν μπορεί να το παράσχει με ασφάλεια. Οι μικρές επαναφορτιζόμενες μπαταρίες συχνά δεν έχουν δυνατότητα αρκετά υψηλής αποφόρτισης ώστε να τροφοδοτήσουν με ασφάλεια έναν ατμοποιητή - δηλαδή, αν υπάρχει κάποιου είδους βλάβη ή ελάττωμα οπουδήποτε στην αλυσίδα:
ποιότητα κατασκευής/κύκλοι φόρτισης/συντήρηση μπαταρίας (αν έχει πέσει ή είναι χτυπημένη)/τοποθέτηση σε σειρά
η μπαταρία μπορεί να πάθει βλάβη και να παρουσιάσει ανεξέλεγκτη διαφυγή θερμότητας.


Οι μεγάλες μπαταρίες σπάνια παρουσιάζουν φαινόμενα βίαιης αποβολής αερίων/έκρηξης. Οι μικρές είναι συνήθως οι ένοχοι. Οι τύπου RCR123 έχουν στα συμβάντα αυτά μεγαλύτερο μερίδιο από αυτό που θα τους αναλογούσε, πιθανόν γιατί συνήθως θεωρούνται "λίγες" για τη δουλειά αυτή και χρησιμοποιούνται σε ζευγάρια. Ελάχιστες RCR123 είναι ικανές να τροφοδοτήσουν έναν ατμοποιητή με ασφάλεια. "Με ασφάλεια" σημαίνει ότι αν υπάρχει μια βλάβη κάπου (όπως στην αλυσίδα που αναφέρθηκε παραπάνω), η μπαταρία μπορεί να λειτουργήσει χωρίς κίνδυνο.


Δεν υπάρχει περιθώριο ασφαλείας στις περισσότερες από αυτές τις μικρές μπαταρίες. Αν πάρετε τη μεγαλύτερη μπαταρία που μπορείτε, ο παράγοντας ασφάλεια αυξάνεται θεαματικά, αλλά πολλές (πιθανόν οι περισσότερες) μικρές μπαταρίες δεν μπορούν να χειριστούν με ασφάλεια το φορτίο ενός ατμοποιητή.


2. Η τοποθέτηση τους σε σειρά για διπλασιασμό της τάσης, αυξάνει τον κίνδυνο. Εδώ υπάρχουν περισσότεροι παράγοντες που μπορούν να πάνε στραβά, όπως: διπλασιάζεται η πιθανότητα ελαττωματικής μπαταρίας αφού τώρα υπάρχουν δύο, κίνδυνος από το ζευγάρωμα δυο μπαταριών που δεν είναι απολύτως όμοιες σε όλα και από το ότι διπλασιάζεται η τάση, άρα και το ενεργειακό φορτίο.


3. Η χρήση μπαταριών λιθίου χωρίς κύκλωμα προστασίας είναι σαν να προκαλείς τον κίνδυνο. Μην το κάνετε. Χρησιμοποιήστε προστατευμένες επαναφορτιζόμενες μπαταρίες λιθίου (Li-Ion) ή καλύτερα ακόμα μπαταρίες με ασφαλή χημικά, όπως οι Li-Mn ή οι υψηλής ποιότητας Li-FePo4. Δεν έχουμε ακούσει για βλάβη Li-Mn, αν και σίγουρα μπορεί να συμβεί - καμία επαναφορτιζόμενη μπαταρία δεν είναι απόλυτα ασφαλής. Έχουμε μόνο μια αναφορά για Li-FePo4*, ενώ υπάρχουν δεκάδες αναφορές για βίαιες βλάβες (εκρήξεις) Li-Ion.


*Έχουμε και δεύτερη αναφορά για βλάβη Li-FePo4 την 21-1-2012. Δυστυχώς ήταν η χειρότερη έκρηξη μοντ μέχρι σήμερα, που προκάλεσε σοβαρό τραυματισμό. Ένα ζευγάρι μπαταριών Tenergy ήταν υπαίτιο - άρα οι προειδοποιήσεις μας ήταν σωστές.


4.Βλάβες του συστήματος μπορεί να παίξουν ρόλο, όπως ένας ελαττωματικός διακόπτης ή ένα μεταλλικό άκρο που ξύνει το προστατευτικό περίβλημα της μπαταρίας, επιτρέποντας την ύπαρξη ενός διαφορετικού αρνητικού ('ένα βραχυκύκλωμα' της μπαταριοθήκης), αλλά σήμερα θεωρείται ότι η πλειοψηφία των περιστατικών οφείλονται σε κάποιου είδους εσωτερική βλάβη της μπαταρίας.


Είναι τα μοντς ασφαλή;


Εξαρτάται τι εννοούμε. Από τα παραπάνω βλέπουμε ότι η ασφαλέστερη μπαταρία είναι η μεγαλύτερη μπαταρία με "ασφαλή χημικά" που μπορούμε να αγοράσουμε. Χρειαζόμαστε επίσης τον κατάλληλο φορτιστή. Καμιά μπαταρία δεν είναι απόλυτα ασφαλής και επομένως κανένα μοντ δεν μπορεί να θεωρηθεί απόλυτα ασφαλές, αλλά μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο στα ελάχιστα όρια αν ακολουθήσουμε την οδό της λογικής. Υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος απ' ότι μ' ένα η.τ. του εμπορίου γιατί οι μπαταρίες που χρησιμοποιούνται στα μοντς είναι αρκετά μεγάλες για να προκαλέσουν περισσότερα προβλήματα αν παρουσιάσουν βλάβη και επειδή τα η.τ. του εμπορίου είναι ασφαλέστερα λόγω διαφόρων παραγόντων, όπως το ενσωματωμένο κύκλωμα προστασίας.


Ας δούμε δύο περιπτώσεις:


Περίπτωση 1. Αν αγοράσετε: μία μεγάλη AW IMR Li-Mn μπαταρία (18650 και πάνω) με τον κατάλληλο φορτιστή, την χρησιμοποιείτε μόνη της και περιστασιακά ελέγχετε την μπαταρία και τον φορτιστή αν έχουν τη σωστή τάση, τότε είναι μάλλον απίθανο να σας τύχει κάποιο τέτοιο περιστατικό.


Αν όμως διαφοροποιηθεί κάποιος από τους 5 αυτούς παράγοντες, ο κίνδυνος αυξάνεται.


Περίπτωση 2. Αν χρησιμοποιήσετε δύο μικρές μπαταρίες Li-Ion χωρίς κύκλωμα προστασίας και σε σειρά, σε μια συμπαγούς κατασκευής μπαταριοθήκη με μικρό ή καθόλου εξαερισμό, με έναν φτηνό φορτιστή και δεν ελέγχετε ποτέ την τάση τους, τότε μάλλον διατρέχετε σοβαρό κίνδυνο.


Ας πούμε ότι η Περίπτωση 2 έχει δείκτη κινδύνου 100 καθώς δεν υπάρχουν και πολλά για να γίνει χειρότερη και η Περίπτωση 1 έχει δείκτη κινδύνου 10, πρακτικά τον μικρότερο. Όλα τα υπόλοιπα βρίσκονται κάπου ανάμεσα. Εσείς αποφασίζετε, με τις αγορές σας και τον τρόπο χρήσης που θέλετε να είστε στην κλίμακα αυτή.


Κανένα μοντ δεν είναι απολύτως ασφαλές και δεν μπορεί να είναι, εφόσον υπάρχουν μπαταρίες μέσα του, οι οποίες είναι δυνητικά μικρογραφίες ράβδων δυναμίτη. Δείτε τα βίντεο με τις εκρήξεις από μπαταρίες λιθίου και θα το καταλάβετε.


Αν το μοντ δεν έχει προδιαγραφές ασφαλείας, ο δείκτης κινδύνου αυξάνεται. Αν για παράδειγμα δεν έχει τρύπες για έξοδο των αερίων, η μπαταριοθήκη θα πρέπει κάπως να ανοίξει για να βγούν τα αέριο και αυτό θα γίνει με βίαιο τρόπο. Μια μικρή RCR123 έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει μια εκπληκτικά ισχυρή έκρηξη αν είναι τοποθετημένη σε μια συμπαγή, αεροστεγή θήκη. Καμία κανονική θήκη δεν είναι αρκετά δυνατή για να συγκρατήσει μέσα της μια έκρηξη - το αντίθετο συμβαίνει στην πραγματικότητα: όσο πιο γερή η θήκη, τόσο πιο ισχυρή η έκρηξη. Θα πρέπει το μοντ να είναι από ατσάλι 1,25 εκ. και περισσότερο για να συγκρατήσει μια τέτοια έκρηξη. Μια χειροβομβίδα είναι μια τέτοια μεταλλική θήκη με συμμετρικές αυλακώσεις για να διασκορπίζονται ομοιόμορφα τα θραύσματα.


Πρέπει να πάρετε όλα τα δυνατά μέτρα για να διασφαλίσετε ότι το μοντ σας δεν είναι μια ενδεχόμενη χειροβομβίδα. Κάθε απόφαση σας για το τι θα αγοράσετε έχει σοβαρό αντίκτυπο:
1. Μπορείτε να πάρετε μοντ με μεγαλύτερη μπαταρία;
2. Αγοράσατε μπαταρία AW Li-Mn ή κάτι φτηνότερο;
3. Αγοράσατε τον καλύτερο φορτιστή που μπορείτε να βρείτε ή τον φτηνότερο;
4. Έχετε πολύμετρο για να ελέγχετε την τάση μετά από φόρτιση περιστασιακά;
5. Το μοντ σας έχει προδιαγραφές ασφαλείας, όπως ας πούμε αρκετές τρύπες εξαερισμού;
6. Αν είναι μεταλλικός κύλινδρος, έχει καπάκι διαφυγής στο κάτω μέρος ή το πάνω μέρος του θα σκάσει πρώτα;


Συμπερασματικά, εσείς αποφασίζετε την κλίμακα του κινδύνου. Κάθε απόφαση που παίρνετε είτε μειώνει είτε αυξάνει τον κίνδυνο.


Μεταλλικά μοντς
Ένα μοντ με μεταλλική θήκη είναι ασφαλέστερο από κάποιο με εύθραυστη/πλαστική θήκη;


Η ερώτηση αυτή δεν μπορεί να απαντηθεί γιατί απαιτούνται εκτεταμένοι έλεγχοι διαφόρων τύπων. Είναι αλήθεια ότι οι τρύπες εξαερισμού δεν επαρκούν για να αποτρέψουν μια έκρηξη, αλλά θα πρέπει να τονιστεί ότι υπάρχουν αρκετές αναφορές εκρήξεων σύμφωνα με τις οποίες υπήρχε διαφυγή αερίου για αρκετά δευτερόλεπτα πριν από την έκρηξη, πράγμα που δείχνει ότι πιθανόν να δίνουν τουλάχιστον μια προειδοποίηση.


Φαίνεται λογικό, πάντως, ότι στην περίπτωση ενός μεταλλικού μοντ, το κάτω καπάκι πρέπει να είναι σημαντικά ασθενέστερο από το πάνω καπάκι και θα πρέπει να δρα σαν πώμα που πετάγεται λόγω της ισχυρής πίεσης του αερίου. Η προοπτική να πεταχτεί πρώτα το πάνω καπάκι δεν είναι ευχάριστη.


Υπάρχει τουλάχιστον ένα περιστατικό όπου το κάτω καπάκι πετάχτηκε και έτσι ελαχιστοποίησε τον τραυματισμό. Λόγω της αντίδρασης το μοντ ωθήθηκε προς το πρόσωπο με μια μικρή και απότομη κίνηση, αλλά ο τραυματισμός ήταν ελάχιστος, συγκρινόμενος με την περίπτωση όπου πετάγεται πρώτα το πάνω καπάκι ή διαλύεται η μπαταριοθήκη.


Στις 21-1-2012 συνέβη μια σοβαρή έκρηξη μοντ, στην οποία το πάνω μέρος του μεταλλικού μοντ έσκασε πρώτα, προκαλώντας σοβαρά τραύματα στο πρόσωπο και στέλνοντας το θύμα στην Εντατική.


ΜΗΝ ΑΓΝΟΕΙΤΕ ΤΙΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ