Ο διάλογος συχνός στα άλλα νήματα
- Πήρα το Super mod και ο κατασκευαστής γράφει ότι πρέπει να του βάλω μπαταρία με συνεχή αποφόρτιση μεγαλύτερη των 25Α. Να πάρω την Best που είναι 35Α ή την Krest που είναι 60Α;
- Φίλε αυτοί δεν κατασκευάζουν μπαταρίες. Παίρνουν από κατασκευαστές όπως η Samsung, βάζουν επάνω δικό τους κάλυμμα και γράφουν ότι θέλουν για να προσελκύσουν κορόιδα. Θα είσαι τυχερός αν σου βάλουν καλή μπαταρία 20Α από κάτω. Πάρε Samsung 30Q, LG HG2 ή Sony VTC6 και θα είσαι σούπερ.
-Μα η Samsung είναι 15Α. Θα μου κάνει;
-Έτσι λέει η Samsung αλλά δεν ξέρει τι λέει. Την έχουν δοκιμάσει γνώστες και βρήκαν ότι δίνει 20Α
-Α, ΟΚ. Να είσαι καλά φίλε.
Όλα καλά λοιπόν και δεν κάνει σε κανένα εντύπωση ότι οι γνώστες του Internet ξέρουν περισσότερα από τον κατασκευαστή που επένδυσε αρκετά δις δολάρια για την παραγωγή αυτών των μπαταριών.
Επίσης κάτι που μένει αναπάντητο στο διάλογο είναι γιατί δεν υπάρχει πρόβλημα να χρησιμοποιήσουμε μπαταρία 20Α όταν ο κατασκευαστής προτείνει τουλάχιστον 25Α.
Ας ξεκινήσω από το τελευταίο. Ένα συνηθισμένο mod μονής μπαταρίας βγάζει 75W. Αν λάβουμε υπόψη τις απώλειες της πλακέτας τότε στα 75W θα τραβάμε από τη μπαταρία 84W υπολογίζοντας μια πολύ αισιόδοξη αποδοτικότητα 90%. Κατά κανόνα θα είναι χαμηλότερη. Ας υποθέσουμε ότι το mod κόβει στα 2.8V (πχ VTC mini, Evolv DNA75 κλπ).
Από το φίλο μας τον Ohm έχουμε I = P/V = 84/2.8 = 30A
Θέλουμε λοιπόν μπαταρία 30Α και καλώς μας προτείνει ο κατασκευαστής πάνω από 25Α. Με μπαταρία 20Α θα τραβήξουμε μόνο μερικές τζούρες και θα τη ζορίζουμε εκτός προδιαγραφών.
Που θα βρείτε μπαταρία 30Α; Μάλλον πουθενά και για αυτό δεν πρέπει να πάρετε mod μονής μπαταρίας αν σκοπεύετε να ατμίζετε στα 75W. Το μεν πνεύμα πρόθυμο, η δε σαρξ ασθενής. Με 20Α θα πρέπει να συμβιβαστείτε σε λιγότερα βατ και τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Ποιες μπαταρίες όμως είναι 20άμπερες; Σύμφωνα με τους ειδικούς σ’ αυτά τα αμπέρ οι καλύτερες είναι μια εκ των Sony VTC6, LG HG2, Samsung 30Q. Αυτές προσφέρουν 20Α (για τη VTC6 ακούγονται και 30Α) και έχουν χωρητικότητα 3000mAh.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, σύμφωνα με τους ειδικούς... Αναρωτιέται κανείς ποιοι είναι αυτοί οι ειδικοί. Φυσικά είναι πολλοί, αλλά οι δύο κυριότεροι είναι το
dampfakkus.de και ο
Mooch.
Ασχολιόμουν 15 χρόνια επαγγελματικά με έλεγχο-επισκευή-βελτίωση τροφοδοτικών και σταθεροποιητών τάσης. Για να ελέγξουμε αν είναι καλές οι μπαταρίες ενός UPS ανατρέχαμε στις προδιαγραφές του κατασκευαστή και ελέγχαμε τη χωρητικότητα τους με το ρυθμό αποφόρτισης και μέχρι τα volt που πρότεινε ο κατασκευαστής. Έτσι καταλαβαίναμε αν μία μπαταρία έχει γεράσει ή είναι ελαττωματική.
ΣΥΓΚΡΙΝΑΜΕ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΑΣ ΜΕ ΑΥΤΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗ
Αν τα αποτελέσματα μας συμφωνούν με του κατασκευαστή τότε μπορούμε να ελέγξουμε τη συμπεριφορά της μπαταρίας σε άγνωστες συνθήκες που δεν παρέχονται στο data sheet του κατασκευαστή.
Αυτή η μέθοδος δεν ακολουθείται στα site του Internet κυρίως για λόγους συμβατότητας με τις παλαιότερες μπαταρίες και για να μπορούν να γίνουν συγκρίσεις μεταξύ τους.
Το dampfakkus μετράει τις μπαταρίες μόνο έως τα 3.0V και 5Α. Συγκρίσεις μεταξύ των μπαταριών μπορούμε να κάνουμε μέσα σ’ αυτά τα όρια.
Ο Mooch που ξεκίνησε τις μετρήσεις πιο πρόσφατα από το dampfakkus ελέγχει τις μπαταρίες έως τα 2.8V και σε μεγάλες αποφορτίσεις 30Α ή και παραπάνω. Επειδή ελέγχει τις μπαταρίες σε υψηλούς ρυθμούς αποφόρτισης έβαλε πολύ σωστά στο παιχνίδι και τη μέτρηση της θερμοκρασίας. Πάνω από 80
oC η θερμοκρασία είναι υπερβολική και οδηγεί σε μείωση της μακροζωίας ή σε κάποιες μπαταρίες επικίνδυνες καταστάσεις.
Όμως όλα τα δάχτυλα δεν είναι ίδια και το ίδιο ισχύει για τις μπαταρίες. Σε άλλες ο κατασκευαστής συνιστά αποφόρτιση έως 3.0V ενώ άλλες μπορούν να κατέβουν στα 2.5V. Κάποιες δεν μπορούν να δώσουν πάνω από 5Α και άλλες ανεβαίνουν ευχαρίστως πάνω από 10Α. Δεν μπορούμε να τις μετράμε όλες με τον ίδιο τρόπο και να βγάζουμε συμπεράσματα του τύπου «αφού μου έδωσε με 10Α αποφόρτιση 2700mAh τότε θα βγάζει 3000mAh με 1Α που λέει ο κατασκευαστής» (τακτική Mooch). Δεν θα λέγαμε ότι αφού δεν ανέβασε θερμοκρασία στα 5Α τότε μπορεί να δώσει 10Α, έτσι δεν είναι;
Άσχετα με το τι πιστεύουν πολλοί, οι κατασκευαστές ΞΕΡΟΥΝ. Και έχουν μετρητικό εξοπλισμό πολλών χιλιάδων δολαρίων που οι ερασιτέχνες δεν τολμούν ούτε να ονειρευτούν. Επίσης είναι υπόλογοι για τα αποτελέσματα που δημοσιεύουν. Δεν μπορεί η Panasonic να πουλήσει στην Tesla μπαταρίες 7Α και αυτές να σκάνε όταν πιάσουν 5Α. Ή να λέει ότι έχουν χωρητικότητα 3400mAh και αυτές να μη δίνουν ούτε 3000.
Όταν λοιπόν μετράμε μια μπαταρία, πάμε για να επιβεβαιώσουμε τις μετρήσεις του κατασκευαστή και όχι για να του βάλουμε τα γυαλιά. Αν οι μετρήσεις μας διαφέρουν και είμαστε σίγουροι για την ακρίβεια του εξοπλισμού μας τότε η μπαταρία είναι ύποπτη. Ελαττωματική, γερασμένη ή μαϊμού.
Παρακάτω είναι ένα βίντεο για το πώς κάνω τις μετρήσεις των μπαταριών. Κανονικά χρησιμοποιώ ένα μόνο πολύμετρο για τη μέτρηση της θερμοκρασίας. Στο βίντεο χρησιμοποιώ 2 για να δείξω ότι η μέτρηση είναι σωστή. Αυτό έχει σημασία αφού θα συγκρίνω τα αποτελέσματα με αυτά του κατασκευαστή και του Mooch.
Το ηλεκτρονικό φορτίο που χρησιμοποιώ καλιμπράρεται κάθε 2 χρόνια. Τελευταίο καλιμπράρισμα έγινε τον Απρίλιο του 2016 και έχει μέγιστη απόκλιση σε Constant Current mode 0,00045%.
H μπαταρία υπό εξέταση είναι η Samsung 30Q χρονολογίας 2015 αλλά αχρησιμοποίητη και αποθηκευμένη στο 40% της χωρητικότητας της. Οι Samsung μετά το 2016 έχουν ελαφρά καλύτερες επιδόσεις.
Αυτό είναι το διάγραμμα αποφόρτισης που πήρα στο τέλος του βίντεο. Χωρητικότητα 2.897mAh και 79
οC θερμοκρασία (79.5 για την ακρίβεια αλλά στρογγυλεύω σε ακέραιους)
Αυτό είναι το data sheet της Samsung. Βλέπουμε ότι σε αποφόρτιση 15Α έχουμε 2.917mAh και 81.2
oC θερμοκρασία.
Η μέτρηση μου λοιπόν έχει 20mAh και 2
oC διαφορά από τον κατασκευαστή οπότε είμαι πολύ ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα. Η μπαταρία μου είναι γνήσια 30Q ζωντανή και υγιής.
Στα δεδομένα του κατασκευαστή φαίνεται ξεκάθαρα γιατί η Samsung δηλώνει μέγιστη αποφόρτιση της μπαταρίας τα 15Α. Στα 20Α η μπαταρία ανεβάζει 99 βαθμούς και ουσιαστικά ψήνεται. Είπαμε ότι μετά τους 80
oC η μακροζωία και η ασφάλεια μιας μπαταρίας μειώνονται σημαντικά.
Παραπάνω είναι το διάγραμμα του Mooch. Στα 15Α μετράει χωρητικότητα 2.610mAh και 68
oC θερμοκρασία. Χμμ… ΟΚ. Μετράει μέχρι 2.8V άρα πράγματι τα νούμερα θα είναι μικρότερα. Ανατρέχω στα δικά μου δεδομένα και βλέπω ότι στα 2.8V έχω 2.688mAh και 76.7
oC θερμοκρασία. Χμμ… Τα δικά μου όμως δεδομένα τα ταυτοποίησα με του κατασκευαστή οπότε δεν μπορεί να έχω λάθος. 9 βαθμοί διαφορά στη θερμοκρασία είναι πολλοί.
Κάνουμε ζουμ στο διάγραμμα της Samsung. Οι μπλε γραμμές είναι η τάση και θερμοκρασία στα 15Α. Μπορώ να τραβήξω μια γραμμή στα 2.8V και όπου συναντήσει την καμπύλη αποφόρτισης θα τραβήξω μια κάθετη γραμμή για να βρω τη θερμοκρασία.
Η μαύρη γραμμή που τράβηξα μας δείχνει ότι η θερμοκρασία στα 2.8V είναι περίπου 78-79
oC (κόκκινο κυκλάκι). Μπίγκο! Άρα υπάρχει μεγάλο λάθος στη μέτρηση θερμοκρασίας του Mooch και αυτό επηρεάζει την κατάταξη της μπαταρίας. Σύμφωνα με το Mooch η μπαταρία είναι 20Α γιατί ανεβάζει 83
οC που είπαμε είναι περίπου το ανώτερο όριο που θα πρέπει να δουλεύουμε τις μπαταρίες. Όμως η μέτρηση του είναι off κατά 10 βαθμούς, δηλαδή η μπαταρία ανεβάζει 93 βαθμούς στα 2.8V και 20Α.
Αυτό μπορούμε να το δούμε στο διάγραμμα της Samsung ενώνοντας με τον ίδιο τρόπο τις πορτοκαλί γραμμές.
ΟΚ, ίσως έτυχε με τη Samsung και κάτι να στράβωσε στις μετρήσεις. Ας πάρουμε τη Sony VTC6
Στις προδιαγραφές η Sony μας λέει ότι η μπαταρία είναι 15Α. Αν την παρακολουθούμε με αισθητήρα θερμοκρασίας τότε μπορεί να μας δώσει μέχρι 30Α αρκεί να της κόψουμε το ρεύμα όταν φθάσει τους 80oC.
Στις μετρήσεις μου μπορεί να μας δώσει οριακά 17Α οπότε σωστά ο κατασκευαστής προτείνει 15Α. Στα 20Α φθάνει τους 80 βαθμούς στα 3.15V και σταματώ τη μέτρηση για να μη καταστρέψω τη μπαταρία.
Ο Mooch στο διάγραμμα του λέει ότι η μπαταρία φθάνει τους 82
oC στα 2.8V και αποφόρτιση 20Α.
Στο διάγραμμα της Sony βλέπουμε ότι στα 2.8V η μπαταρία πλησιάζει τους 90
oC. Πιο μικρή η διαφορά σε σχέση με τη Samsung αλλά έχει σημασία.
Αν τραβήξουμε τη μαύρη γραμμή στους 80
oC βλέπουμε ότι η μπαταρία τους φθάνει στα 3.1V. Όμως στα 3.1V η μπαταρία μας δίνει μόλις 2400mAh. Άρα θα πρέπει να επιλέξουμε. Ή έχουμε μπαταρία 3000mAh στα 15Α ή μπαταρία 2400mAh στα 20Α. Σίγουρα η VTC6 δεν είναι 3000mAh
και 20Α.
Ας πω και 2 λόγια για την LG HG2
Η LG στις μετρήσεις που δίνει υπογραμμίζει εμφατικά ότι δεν σταματούν στους 80
oC. Επειδή λοιπόν στο διάγραμμα υπάρχει αποφόρτιση στα 30Α δε σημαίνει ότι είναι μπαταρία των 30Α. Θα πρέπει να μετρήσουμε και τη θερμοκρασία για να την κατατάξουμε.
Στην πράξη από τις μετρήσεις μου βράζει στο ίδιο καζάνι με τις άλλες.
ΕπίλογοςΜε όλα τα παραπάνω σε καμία περίπτωση δεν θέλω να μειώσω τον Mooch ή το dampfakkus ή οποιονδήποτε άλλο. Ίσα-ίσα που θεωρώ τον Mooch μέγα γνώστη σε θέματα μπαταριών. Πολλές φορές κοιτάω τις δοκιμές του αλλά αν κάποια μπαταρία μου κάνει κλικ κοιτάω πρώτα τα spec sheet του κατασκευαστή και μετά παραγγέλνω.
Κανένας από εμάς τους ερασιτέχνες του Internet δεν μπορεί να φθάσει την ακρίβεια μετρήσεων του κατασκευαστή. Φυσικά εννοώ τους πραγματικούς κατασκευαστές και όχι τους μεταποιητές τύπου Efest, MXJO, AWT κλπ.
Όσον αφορά το ηλεκτρονικό τσιγάρο, οι μπαταρίες σίγουρα μπορούν να μας δώσουν μεγαλύτερες αποφορτίσεις από τις προδιαγραφές τους. Αυτό γιατί δεν τραβάμε συνεχώς ρεύμα από την μπαταρία. Άρα η θερμοκρασία που ανεβάζουν είναι χαμηλότερη γιατί στο μεσοδιάστημα που δεν πατάμε το κουμπί κρυώνουν.
Όμως η σύγκριση πρέπει να γίνεται με κάποιο ενιαίο αποδεκτό τρόπο και αυτός προς το παρόν είναι η συνεχής αποφόρτιση. Οι πιο αξιόπιστες από όλες τις μετρήσεις είναι αυτές των κατασκευαστών και αυτές θα πρέπει να κοιτάμε και να εμπιστευόμαστε.
Όταν μια αυτοκινητοβιομηχανία μας λέει ότι το Χ μοντέλο της πιάνει 200χλμ/ώρα εννοεί σε ίσιο δρόμο. Γιατί αν το ρίξουμε από γκρεμό θα πιάσει τα 250.
Διόρθωση τίτλου θέματος